Per'ant'o'j de La Ond'o de Esperant'o

Argentino: Roberto Sartor, Saenz Peña 3912, B° La Capilla — 52, CP 5507 — Vistalba, Luján de Cuyo Mendoza. Ret'e: rosar@fibertel.com.ar.

Aŭstrali'o: Libr'o'serv'o de AEA, Esperant'o-dom'o, 143 Lawson St., Redfern N.S.W. 2016. Ret'e: libr'o'serv'o@ans.com.au.

Aŭstrio: Leopold Patek, Martinstr. 104/38, At-3400 Klosterneuburg. Ret'e: a'o'n.913548977@a'o'n.at.

Belgi'o: Flandr'a Esperant'o-Lig'o, Lang'e Beeldekensstraat 169, Be-2060 Antwerpen. Ret'e: ret'butik'o@fel.esperant'o.be.

Brazilo: Brazila Esperant'o-Lig'o, SDS Ed. Venâncio III Sal'a 303, BR-70393-902 Brasília-DF. Ret'e: bel@esperant'o.org.br.

Briti'o: EAB/Viv O’Dunne, Esperant'o House, Station Road, Barlaston, Stok'e-on-Trent ST12 9De. Ret'e: eab@esperant'o.org.uk.

Bulgario: Georg'i Mihalkov, «Nadeĵda» V, bl. 529, vh A et 9 ap 33, BG-1229 Sofia. Ret'e: modest@abv.bg.

Ĉeĥi'o: Pavel Polnický, Na Vinici 110/10, CZ-290 01 Poděbrady. Ret'e: Cea.polnicky@quick.cz.

Ĉini'o: Trezor'o Huang Yinbao, Esperant'o-Centr'o, Jinqiao Touzi Gongsi, Jingchuan-Xian Nonglin-lu, Pingliang Gansu, CN-744300. Ret'e: agrikultur'o@126.com.

Dan'land'o: Arn'e Casper, Bryggervangen 70, 4, tv. DK-2100 København Ø. Ret'e: arn'e-casper@email.dk.

Estoni'o: Ahto Siimson, Kastani väikekoht 12-11, Paikuse, Pärnu maakond, EE-86602. Ret'e: ahto.siimson@esperant'o.ee.

Finnlando: EAF / Päivi Saarinen, Siltasaarenkatu 15 C 65, Fi-00530, Helsink'i. Ret'e: paivi.saarinen@ik'i.fi.

Franci'o: Espéranto-Franc'e, 4 bis ru'e de la Cerisaie, FR-75004 Par'is. Ret'e: info@esperant'o-franc'e.org.

Germanio: Wolfgang Schwanzer, Pfarrer-Seeger-Strasse 9, De-55129 Mainz. Ret'e: schwanzer@esperant'o-buchversand.de.

Hispanio: Pedro A. Garrote, C/Las Mercedes, 5-5°-C ES-47006 Valladolid. Ret'e: hisperanto.uea@terra.com.

Hungari'o: Esperant'o-Centr'o Event'o'j, Leiningen u. 4, HU-1193 Budapest. Ret'e: szilvasi@eszperanto.hu.

Hungari'o: Hungari'a Esperant'o-Asoci'o, HU-1146 Budapest, Thököly út 58-60. Ret'e: hungari'o@gmail.com.

Irlando: Joy Davies, 9 Templeogue Wood, Dublin 6W. Ret'e: noviresp@eircom.net.

Islando: Islanda Esperant'o-Asoci'o, p. k. 1081, Is-121 Reykjavík. Ret'e: esperant@ismennt.is.

Italio: Ital'a Esperant'o-Federaci'o, Vi'a Viloresi 38, It-20143 Milano. Ret'e: f-esp-it@liber'o.it.

Japani'o: Japan'a Esperant'o-Institut'o, Sinzyuku-ku Waseda-mat'i 12-3, Tôkyô-to 162-0042. Ret'e: esperant'o@je'i.or.jp.

Kataluni'o: Katalun'a Esperant'o-Asoci'o, Apartat 1008 E-08204 Sabadell, Kataluni'o. Ret'e: v.sol'e@esperant'o.cat.

Korei'o: Ke'a, 1601 Kang Byeon Hanshin Core, 350 Map'o-dong, Map'o-ku, Seoul-121-703. Ret'e: ke'a@esperant'o.or.kr.

Kroati'o: Marija Belošević, Sveti Duh 130, HR-10000 Zagreb. Ret'e: mbelosev@public.carnet.hr.

Latvi'o: Margarita Želve, Rūpniecības 35-13, LV-1045 Rīga. Ret'e: margarita.zelve@gmail.com.

Litovio: Litova Esperant'o-Asoci'o, p. k 167, LT-3000 Kaunas-C. Ret'e: litova.ea@mail.lt.

Meksiko: Mallely y/o Magdalena Martínez Mateos Av. 523, No.187, 1a Sección de San Ju'a'n de Aragón, Del. Gustav'o A. Madero, México D.F., CP 07969, México. Ret'e: ond'o@esperant'o-mexico.org.

Nederlando: Univerala Esperant'o-Asoci'o, Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Rotterdam. Ret'e: ionel@co.uea.org.

Norvegi'o: Anne Kari'n Bondhus, Morenefaret 8 A, No-4340 Bryne. Ret'e: akbondhus@jkn.no.

Nov-Zelando: G. David Dewar, Po Box 35849, Browns Bay, Auckland NZ-0753. Ret'e: gddewar@ihug.co.nz.

Pollando: Pol'a Esperant'o-Asoci'o, ul. Andersa 37/59a, PL-00-159 Warszawa. Ret'e: sekretari'o@esperant'o.pl.

Ruslando: Галина Романовна Горецкая, 236039, Калининград, аб. ящик 1205. Ret'e: sezon'o'j@kan'et.ru, sezon'o'j@yahoo.com.

Serbi'o: Miomirka Kovačević, Španskih boraca 32, RS-11070 Nov'i Beograd. Ret'e: miomirka.kovacevic@gmail.com.

Slovaki'o: Stan'o Marček, Zvolenská 15, SK-03601 Mart'in. Ret'e: revu'o@stonline.sk.

Svedi'o: Leif Holmlund, Kågevägen 40 B, Se-931 38 Skellefteå. Ret'e: leif.holmlund@teli'a.com.

Svis'land'o: Christoph Scheidegger, Im Schleedorn 6, CH-4224 Nenzlingen. Ret'e: ch_scheidegger@bluewin.ch.

Uson'o: Esperant'o-Lig'o por Nord'a Amerik'o, P.O.Box 1129, El Cerrito CA 94530. Ret'e: elna@esperant'o-us'a.org.

Redakci'e

Post la somer'a anonc'o pri la trans'ir'o de La Ond'o al elektron'ik'a el'don'ad'o ating'is ni'n mult'a'j opini'o'j, iu'j'n el ili vi pov'is leg'i en ni'a gazet'o. La re'ag'o'j vari'is laŭ la leg'ant'o'j. Jam ĉirkaŭ 30% de ni'a abon'ant'ar'o en la last'a'j jar'o'j elekt'as la elektron'ik'a'n versi'o'n, kaj ili plu abon'as ĝi'n sen'de'pend'e de la paper'a el'don'o. En la ali'a polus'o est'as dek'o'j da ŝat'ant'o'j de paper'a'j pres'aĵ'o'j, kiu'j prefer'as leg'i ili'n kaj ne interes'iĝ'as pri bit'gazet'o'j kaj bit'libr'o'j. Inter ĉi tiu'j polus'o'j est'as pli ol du'on'o de la abon'ant'o'j, kiu'j ĝis nun, malgraŭ sci'o'j pri la elektron'ik'a versi'o, prefer'is abon'i la tradici'a'n.

Special'e por ĉi tiu grand'a grup'o ni publik'ig'as ĉi tiu'n numer'o'n en la ret'o tut'e sen'pag'e, por ke ili vid'u, ke bit'gazet'o, malgraŭ la ne'ebl'o palp'i kaj flar'i ĝi'n, hav'as objektiv'a'j'n avantaĝ'o'j'n. Ni list'ig'u almenaŭ kelk'a'j'n.

1. Bit'gazet'o est'as rapid'a pro ne'bezon'o de pres'ad'o, fald'ad'o, tranĉ'ad'o, transport'ad'o al poŝt'o, poŝt'a send'ad'o kaj liver'ad'o sur'lok'a.

2. Bit'gazet'o est'as mal'pli kost'a pro la menci'it'a mank'o de la pres'ad'o kaj eksped'o. Fin'fin'e, kiel skrib'as unu el ni'a'j leg'ant'o'j, ni ĉes'u riĉ'ig'i la poŝt'o'n per abon'kotiz'o'j de esperant'ist'o'j.

3. Bit'gazet'o ebl'ig'as aper'ig'i long'a'j'n tekst'o'j'n (vid'u la sep'paĝ'a'n artikol'o'n de Humphrey Tonkin), kiu'j antaŭ'e tro'pez'ig'us paper'gazet'o'n.

4. Bit'gazet'o est'as lok'ŝpar'a, ĝi ne bezon'as fizik'a'n lok'o'n sur bret'o; ĝi ankaŭ est'as pli ekologi'a kaj do arb'ar'protekt'a.

La list'o daŭr'ig'ebl'as (ekzempl'e, ni'n agrabl'e surpriz'is, ke ni ne dev'as tro'streĉ'i la okul'o'j'n, ja ni'a leg'il'o ebl'ig'as per unu klav'o'prem'o pli'grand'ig'i la liter'o'j'n), sed ni halt'u. Ni kompren'as, ke bit'el'don'aĵ'o'j neniam plen'e for'puŝ'os la paper'a'j'n – pens'u pri mir'ind'e bel'a'j album'o'j kaj ali'a'j majstr'o'verk'o'j de pres'art'o, sed paper'a'j inform'il'o'j de et'a'j komun'um'o'j jam mal'aper'as; ili plu mal'aper'os, kaj ni, esperant'ist'o'j, kuraĝ'e front'u la defi'o'j'n de l’ nun'temp'o.

Tri krom'rimark'o'j. Unu'e, ni skrib'as neni'o'n pri la leg'ad'o de bit'gazet'o, ĉar, se vi uz'as komput'il'o'n vi ver'ŝajn'e jam leg'is pdf-el'don'aĵ'o'j'n, kaj por la uz'ant'o'j de libr'o'leg'il'o'j kaj saĝ'telefon'o'j ne est'as problem'o leg'i ePubajn bit'libr'o'j'n. Du'e, ni rezist'is la tent'o'n kaj elekt'is plu far'i la gazet'o'n klasik'e, nigr'o-sur-blank'e, sen tro da kolor'a'j fon'o'j kaj ekzot'a'j tip'ar'o'j – ja plej grav'as la oportun'ec'o de la leg'ad'o. Tri'e, la nun'a turn'o'punkt'o est'as oportun'a moment'o por far'i kelk'a'j'n ŝanĝ'o'j'n en'hav'a'j'n. Ekzempl'e, vi ne plu trov'os en La Ond'o de Esperant'o monat'a'n kalendar'o'n, komentari'o'j'n de ni'a'j kolumn'ist'o'j kaj la rubrik'o'n Ni'a Trezor'o. Ni ja atent'os jubile'o'j'n, mov'ad'a'j'n problem'o'j'n kaj publik'ig'os kler'ig'a'j'n tekst'o'j'n, sed ne nepr'e ĉiu'numer'e.

Vi'a'j opini'o'j pri la unu'a “nov'a” Ond'o kaj vi'a'j ide'o'j pri la est'ont'ec'o est'as atend'at'a'j – ni far'as la gazet'o'n ne por ni, sed por vi, kaj do ĉiu'j vi'a'j re'ag'o'j est'os atent'e legat'a'j. Ni sci'vol'as ankaŭ pri la opini'o'j de tiu'j (ekzempl'e, duolinganoj), kiu'j ĝis nun neniam leg'is la paper'a'n Ond'on, kaj kon'at'iĝ'as kun ni'a gazet'o tra ĝi'a elektron'ik'a versi'o.

Bon'a'n Nov'a'n Jar'o'n kun la nov'a Ond'o!

Halina Gorecka
Aleksander Korĵenkov

Tem'o

Stefan MacGill

Stefan MacGill: La Esperant'ist'o de la Jar'o 2016

La Ond'o de Esperant'o en 1998 iniciat'is ĉiu'jar'a'n proklam'ad'o'n de la Esperant'ist'o de la Jar'o. Al la projekt'o al'iĝ'is reprezent'ant'o'j de divers'a'j tendenc'o'j en la Esperant'o-komun'um'o kaj sen'de'pend'a'j kompetent'ul'o'j.

Kiel la unu'a laŭreat'o en 1998 est'is elekt'it'a William Auld. En 1999 li'n sekv'is Keppel Enderby. En 2000 est'is disting'it'a'j tri person'o'j: Hans Bakker, Mauro La Torre kaj Jouko Lindstedt. Post'e laŭreat'iĝ'is Osmo Buller (2001), Michel Duc Goninaz (2002), Dafydd ab Iago (2003), Helmar Frank (2004), Povilas Jegorovas (2005), Bertilo Wennergren (2006), Peter Zilvar (2007), Ilona Koutny (2008), Aleksander Korĵenkov (2009), Katalin Kováts (2010), Dennis Keefe (2011), Peter Baláž (2012), Mark Fettes (2013), Mireille Gros'je'a'n (2014), Chuck Smith (2015).

En ĉi tiu jar'o 14 kandidat'ig'ant'o'j propon'is 24 kandidat'o'j'n, al kiu'j 17 elekt'ant'o'j jen'e don'is si'a'j'n voĉ'o'j'n: Hor'i Jasuo, Stefan MacGill – po 5 voĉ'o'j, Ilona Koutny – 3 voĉ'o'j. Sep kandidat'o'j ricev'is po du voĉ'o'j'n, pli'a'j sep kandidat'o'j ricev'is po unu voĉ'o'n.

Laŭ la Regul'ar'o, la laŭreat'o est'as difin'at'a per simpl'a pli'mult'o da voĉ'o'j. Se pli ol unu person'o ricev'os egal'e plej mult'a'j'n voĉ'o'j'n, kiel laŭreat'o est'os proklam'at'a tiu, kiu'n propon'is pli mult'a'j kandidat'ig'ant'o'j. Se ankaŭ la kandidat'ig'a'j voĉ'o'j est'as egal'a'j, oni voĉ'don'as du'a'foj'e. Do est'is anonc'it'a la du'a voĉ'don'ad'o, ĉar du kandidat'o'j, Hor'i Jasuo kaj Stefan MacGill, ricev'is po kvin voĉ'o'j'n, kaj ili'n kandidat'ig'is po du propon'ant'o'j.

La rezult'o de la du'a voĉ'don'ad'o, en kiu part'o'pren'is 17 elekt'ant'o'j:

Stefan MacGill – 11 voĉ'o'j

Hor'i Jasuo – 6 voĉ'o'j

Stefan MacGill, 68-jar'a nov'zeland'a esperant'ist'o loĝ'ant'a en Hungari'o, eks'prezid'ant'o de Ile'i kaj nun'temp'a vic'prezid'ant'o de UEA, est'as proklam'it'a la Esperant'ist'o de la jar'o 2016 pro la lanĉ'o kaj real'ig'o de la program'o de UEA pri Aktiv'ul'a Matur'ig'o (Am'o), special'e pro la plan'ad'o kaj okaz'ig'o de plur'a'j Am'o-seminari'o'j en divers'a'j land'o'j kaj pro inform'ad'o pri ili kaj pri ali'a'j mov'ad'a'j aktiv'ad'o'j.

En la februar'a kajer'o de La Ond'o aper'os intervju'o kun Stefan MacGill, kiu'n ni gratul'as okaz'e de la laŭreat'iĝ'o.

Halina Gorecka
sekretari'o

Fot'o: Alexandre André, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=45484723

Elekt'o'komision'o de La Esperant'ist'o de la Jar'o 2016

Propon'ant'o'j

Marija Belošević (Kroati'o): vic-prezid'ant'in'o de IKUE;
Renat'o Corsetti (Italio): estr'ar'an'o de IEF;
István Ertl (Luksemburgi'o): traduk'ist'o ĉe Eŭrop'a Revizor'a Kort'um'o;
Judit Felszeghy (Hungari'o): eks'sekretari'o de la Esperant'a Pen-Centr'o;
Edmund Grimley Evans (Briti'o): eks'prezid'ant'o de EAB;
Maritza Gutiérrez González (Kubo): estr'o de la Esperant'o-redakci'o de Radi'o Havano;
Dafydd ab Iago (Belgi'o): eks'direktor'o de la Brusela Komunik'ad'centr'o de EEU;
Aleksander Korĵenkov (Ruslando): ĵurnal'ist'o kaj verk'ist'o;
Le'e Jungkee (Korei'o): direktor'o de Seula Esperant'o-Kultur'centr'o;
Vink'o Markov'o (Franci'o): prezid'ant'o de la Plen'um-Komitat'o de Sat;
Valentin Melnikov (Ruslando): poet'o, ĵurnal'ist'o, traduk'ant'o;
Nguyen Xuan Thu (Vjetnami'o): direktor'o de Komision'o pri Hom'a'j Nom'o'j de la Akademi'o de Esperant'o;
Barbar'a Pietrzak (Pollando): radi'o'ĵurnal'ist'o, redaktor'o;
James Rezende Pit'o'n (Brazilo): konsil'ant'o de Bel, aktiv'ul'o de Skolt'a Esperant'o-Lig'o;
Chuck Smith (Uson'o/Germanio): kun'fond'int'o kaj teknik'estr'o de Amik'um'u;
Franciska Toubale (Aŭstrali'o): kun'labor'ant'o de la radi'o 3ZZZ;
Sibayama Zyun’it'i (Japani'o): estr'ar'an'o de Je'i, ĉef'redaktor'o de “La Revu'o Orient'a”;
Paulo Sergio Viana (Brazilo): traduk'ant'o kaj preleg'ant'o.

Elekt'ant'o'j

Peter Baláž (Slovaki'o): kun'ord'ig'ant'o de E@I;
Petr Chrdle (Ĉeĥi'o): posed'ant'o de Kava-PECH;
Agneta Emanuelsson (Svedi'o): prezid'ant'o de Ile'i-Se, senat'an'o de la Esperant'a Civit'o;
Mireille Gros'je'a'n (Svis'land'o): prezid'ant'o de Ile'i;
Anne Jausions (Franci'o): eks'prezid'ant'in'o de OSIEK;
Gbeglo Koffi (Togoland'o): administr'ant'o de la Afrik'a Centr'o Esperant'ist'a;
Ilona Koutny (Pollando): gvid'ant'o de la Inter'lingv'ist'ik'a'j Stud'o'j ĉe UAM;
Katalin Kováts (Nederlando): lingv'ist'o, metod'olog'o, redakt'ant'o de Eduk'ad'o.net;
Li'u Haitao (Ĉini'o): profesor'o pri (inter)lingv'ist'ik'o;
Trezor'o Huang Yinbao (Ĉini'o): direktor'o de Esperant'o-Centr'o Or'a Pont'o, konsili'an'o de UEA;
Stan'o Marček (Slovaki'o): redaktor'o de “Jun'a Amik'o”;
Tahira Masako (Japani'o): kun'labor'ant'o de KAEM;
Stefan Maul (Germanio): eks'ĉef'redaktor'o de “Monat'o”;
Sergio Pokrovskij (Ruslando): scienc'ist'o, traduk'ant'o, ese'ist'o;
Anna Ritamäki-Sjöstrand (Finnlando): prezid'ant'o de kooperativ'o Esperant'o-Gast'ig'ej'o en Lesjöfors;
Roland Rotsaert (Belgi'o): kas'ist'o de IKEF; redaktor'o de “Monat'o” pri ekonomi'o;
Mart'in Schäffer (Meksiko/Germanio): Ĝeneral'a Sekretari'o de UEA;
Syôzi Keiko (Japani'o): revizor'o de Je'i, el'don'ant'o ĉe “Libr'o'tek'o Tokio”.

Sekretari'o

Halina Gorecka (Ruslando): el'don'ant'o de “La Ond'o de Esperant'o”.

Leg'u pli pri la projekt'o: http://www.esperant'o-ond'o.ru/Ind-jar'o.htm

Event'o'j

Nask'iĝ'tag'a fest'o en Bjalistoko

Belostoko

Apud la Zamenhofa monument'o en Bjalistoko (Fot'o: Nina Pietuchowska)

La 17aj Bjalistokaj Zamenhof-Tag'o'j okaz'is la 9-11an de decembr'o, de'nov'e en la 1a lice'o en Bjalistoko kun honor'a patron'ad'o de la urb'estr'o. La organiz'ant'o'j est'is Bjalistoka Esperant'o-Societ'o kaj Podlaĥia Libr'ar'o Łukasz Górnicki en Bjalistoko.

Inter'kompren'iĝ'o kaj pac'o inter hom'o'j, komun'um'o'j kaj naci'o'j – jen gvid'slogan'o de la Tag'o'j, real'ig'o de ide'o de la kre'int'o de la lingv'o inter'naci'a. Esperant'o lig'as hom'o'j'n kaj tuŝ'as aktual'a'j'n afer'o'j'n. La esperant'ist'o'j ne est'as separ'iĝ'em'a grup'o sed hom'o'j viv'ant'a'j je problem'o'j de si'a land'o kaj la mond'o. La afer'o de rifuĝ'ad'o, ĉef'e el Afrik'o, kiu zorg'ig'as ni'n eŭrop'an'o'j'n, iĝ'is tem'o de la literatur'a konkurs'o “El'migr'int'o'j: mi, vi, li”, kiu est'is resum'it'a dum la unu'a vesper'o. Ven'is 16 verk'o'j: naŭ el Pollando, po du el Germanio kaj Albanio, po unu el Nepalo, Hispanio kaj Briti'o. La konkurs'a komision'o premi'is dek verk'o'j'n per bit'leg'il'o'j, kaj ili'a'j tekst'o'j est'as publik'ig'it'a'j en la ses'a numer'o de la Bjalistokaj kajer'o'j. La plej bon'a verk'o, ese'o de Helen'a Dorota Burhardt el Ełk, est'is publik'ig'it'a de Gazet'a Wyborcza.

Kun grand'a interes'o la part'o'pren'ant'o'j aŭskult'is la preleg'o'n Mond'a'n kin'o'n kre'is podlaĥianoj de Adam Radziszewski pri la nask'iĝ'int'a'j en Bjalistoko frat'o'j Bor'is, Denis kaj Mihail Kaufman, aŭ la frat'o'j Warner de'ven'ant'a'j de apud Łomża. Ili ating'is Holivud'o'n kaj tie kre'is mult'a'j'n film'o'j'n, kiu'j'n oni nun taks'as kin'a'j klasik'aĵ'o'j.

La sam'a'n tag'o'n Przemysław Wierzbowski prezent'is la program'o'n “Erasm'us+”, kadr'e de kiu ses Esperant'o-organiz'aĵ'o'j real'ig'as la projekt'o'n “Trejn'u la Trejn'ist'o'n”. Ĝi cel'as pli'profesi'ig'i ni'a'n mov'ad'o'n kaj jam en printemp'o la partner'ad'o okaz'ig'os grand'a'n eduk'seminari'o'n por trejn'ist'o'j.

Ankaŭ en la du'a tag'o ne mank'is interes'a'j rakont'o'j: de Nina Pietuchowska Ĉio komenc'iĝ'is ĉe la Verd'a pri la viv'o de Ludovik'o Zamenhof en Bjalistoko, de Andrzej Sochacki pri Mult'kultur'a vilaĝ'o Esperant'o, film'o de Roma'n Dobrzyński pri la Esperant'o-urb'o Herzberg, aŭ preleg'o de prof. Walter Żelazny pri la de'ven'o de Zamenhofoj.

Rav'is la gast'o'j'n Muzik'o kaj danc'o por Ludovik'o Zamenhof – prezent'o de jun'ul'o'j el la 1a lice'o en Bjalistoko. Grand'a'j'n emoci'o'j'n proviz'is Esperant'a di'serv'o, tradici'e organiz'at'a en la blank'a preĝ'ej'o ĉe la katedral'o.

De kelk'a'j jar'o'j en ni'a'j Esperant'a'j aranĝ'o'j prezent'iĝ'as ensembl'o'j gvid'at'a'j de Lech Mazurek. Li'a'j jun'ul'ar'a'j band'o'j plezur'ig'as per energi'o, ritm'o, gaj'o kaj natur'ec'o. Ĉi-foj'e prezent'iĝ'is infan'o'j de la grup'o Uku-donac'o Bjalistoko (Uku est'as ne UK, sed ukulel'o). Interes'a est'is ankaŭ la “plen'kresk'ul'a” grup'o Frey Lech Tri'o kun la bel'eg'a voĉ'o de Katarzyna Breczko kun violon'ist'in'o Joanna Gryko kaj Lech Mazurek lud'ant'a akordion'o'n. Oni admir'is la labor'o'n de la ensembl'estr'o.

Ĉe la monument'o al Zamenhof oni honor'is la grand'a'n bjalistok'an'o'n. Flor'o'j'n met'is vic'urb'estr'o Rafał Rudnicki, bjalistokaj esperant'ist'o'j kaj lern'ant'o'j de la 1a lice'o. Barbar'a Pietrzak nom'e de UEA kaj Aleksander Zdechlik nom'e de PEA dank'is la organiz'ant'o'j'n kaj anonc'is okaz'aĵ'o'j'n por la ven'ont'a Jar'o de Zamenhof. Barbar'a Pietrzak ankaŭ preleg'is pli ĝeneral'e pri la solen'aĵ'o'j de 2017. BES kaj PEA decid'is, ke en maj'o 2017 en Bjalistoko okaz'os la 36a Pol'a Esperant'o-Kongres'o, kiu'n help'os organiz'i urb'a'j kultur'instituci'o'j. Post re'ven'o al la 1a lice'o tradici'e ni fest'is la nask'iĝ'tag'o'n kun bel'eg'a fest'a kuk'o al Ludovik'o, ornam'it'a de ĉi-jar'a log'o'tip'o de la Zamenhof-Tag'o'j.

En la tri'a fest'a tag'o est'is ekskurs'o al Suwałki. Por mult'a'j est'is nov'aĵ'o, ke ĝust'e en tiu urb'o, sed ne en Tykocin, nask'iĝ'is Mark'o Zamenhof. En la urb'o ni vizit'is muze'o'n de Maria Konopnicka en la famili'a dom'o de la poet'in'o. En la urb'a muze'o oni vid'is la ekspozici'o'n dediĉ'it'a'n al art'ist'o Alfred Wierusz-Kowalski, kiu nask'iĝ'is en Suwałki. Oni ankaŭ pov'is vizit'i la ekspozici'o'n Restrospektivo de Zdzisław Beksiński. Ĉi tiu ekspozici'o vag'ant'a tra Pollando tre kor'tuŝ'as, influ'as la emoci'o'j'n. La spekt'ant'o rilat'as al mistik'ism'o dank'e al ĝi. En la civit'an'a klub'ej'o est'is la arkeologi'a ekspozici'o pri Suwałki-region'o kaj Mazuri'o de la fin'o de la glaci'epok'o ĝis la pere'o de jotvingoj. Malgraŭ ne'favor'a veter'o ni post'e vojaĝ'is al monaĥ'ej'o en Wigry. Tie de la horloĝ'a tur'o ni spekt'is panoram'o'n kaj vesper'manĝ'is en klostr'a'j intern'o'j.

La Bjalistokaj Zamenhof-Tag'o'j est'as mal'ferm'a'j al ĉiu'j, interes'a kaj divers'generaci'a kultur'a aranĝ'o.

Stefania Romanowicz

Tradici'a'j Zamenhof-Tag'o'j en Kaŭno

Kaŭno

Kaŭno: Povilas Jegorovas raport'as pri la ag'ad'o de Le'a en 2016 (Fot'o: Aleksejus Karpovas)

Daŭr'as la mult'jar'a tradici'o de litoviaj esperant'ist'o'j mez'e de decembr'o organiz'i la Zamenhof-Tag'o'j'n kaj kongres'o'n de Litova Esperant'o-Asoci'o (Le'a). Ĉi-jar'e al Kaŭno por la du aranĝ'o'j, okaz'int'a'j la 10-11an de decembr'o ven'is 129 esperant'ist'o'j el 15 urb'o'j de Litovio kaj kvar gast'o'j el Latvi'o.

Komenc'e de la 52-a kongres'o de Le'a ties prezid'ant'o Povilas Jegorovas raport'is pri la ag'ad'o de la asoci'o dum 2016 (Bet-52, ali'a'j aranĝ'o'j, instru'ad'o de Esperant'o, inform'ad'o pri Esperant'o, inter'naci'a'j kontakt'o'j, el'don'a ag'ad'o, kaj ali'a'j afer'o'j).

La ĉef'a ĉi-jar'a labor'o de la asoci'o est'is okaz'ig'o de la tre sukces'a'j 52aj Baltiaj Esperant'o-Tag'o'j, kiu'j laŭ ĉiu'j aspekt'o'j esenc'e el'star'iĝ'is el ĉiu'j pli fru'a'j kvant'e kaj kvalit'e kun pli ol 300 esperant'ist'o'j el preskaŭ 30 land'o'j. Okaz'e de ĉi-jar'a Bet ni publik'ig'is seri'o'n da histori'a'j artikol'o'j kun fot'o'j pri ĉiu'j antaŭ'a'j litoviaj Bet-oj en la ret'ej'o La Balt'a Ond'o tia'manier'e el'star'ig'ant'e ĝi'n ne nur kiel simpl'a'n aranĝ'o'n, sed ĉef'e kiel tut'a'n fenomen'o'n de esperant'ist'a ag'ad'o en Baltiaj land'o'j. Est'us tre bon'e, se ankaŭ latv'o'j kaj eston'o'j far'us la sam'o'n, kaj ni hav'us plen'a'n bild'o'n pri tiu unik'a fenomen'o en Esperant'uj'o. Ĝeneral'e, la inform'ad'o pri Bet-52 naci'e kaj inter'naci'e antaŭ ĝi, dum ĝi kaj post ĝi est'is ver'e ekster'ordinar'a. Est'is publik'ig'it'a'j pli ol 200 artikol'o'j en naci'a'j kaj Esperant'lingv'a'j el'don'aĵ'o'j. Est'is bon'eg'a kun'labor'o kun ŝtat'a'j instanc'o'j de Litovio kaj kun urb'a'j instanc'o'j de Birštonas. Al la program'o el'star'e kontribu'is mult'a'j reprezent'ant'o'j de esperant'ist'a elit'o el divers'a'j land'o'j. Tio ĉio est'is rezult'o de preskaŭ tri'jar'a tre zorg'a labor'o de litoviaj kaj ali'land'a'j esperant'ist'o'j.

Okaz'is ankaŭ ĉiu'j ali'a'j tradici'a'j aranĝ'o'j de litoviaj esperant'ist'o'j (ĵurnal'ist'a kaj katolik'a renkont'iĝ'o'j, “Rid'et'o” en Šiauliai k. a.).

Instru'ad'o de Esperant'o okaz'as en la universitat'o de Viln'o (Gediminas Degėsys), universitat'o de Šiauliai (Zenon'as Sabalys), gimnazi'o de Mažeikiai (Gražina Opulskienė), gimnazi'o de Dari'us kaj Girėnas en Kaŭno (Aida Čižikaitė) kaj ali'lok'e.

Sufiĉ'e aktiv'a est'is la inform'ad'o pri Esperant'o en litoviaj amas'komunik'il'o'j – radi'o'j, televid'o'j, ret'gazet'o'j, paper'a'j gazet'o'j k. a.

Bon'e evolu'as inter'naci'a'j kontakt'o'j de litoviaj esperant'ist'o'j. Pli ol du'dek'o da litovi'an'o'j part'o'pren'is la 101an UK en Nitr'a. Gražina Opulskienė instru'is en Finnlando. Est'as intens'a'j kun'labor'a'j kontakt'o'j kun la Kaliningradaj Esperant'o-establ'o'j: La Ond'o de Esperant'o, La Balt'a Ond'o, el'don'ej'o Sezon'o'j kaj Radi'o Esperant'o. Ek'est'is util'a kun'labor'o kun la litovia membr'o de la Eŭrop'a Komision'o Vytenis Andriukaitis.

Pli modest'a est'is la el'don'a ag'ad'o. Tamen en Panevėžys est'is re'el'don'it'a lern'o'libr'o de Esperant'o de Juozas Lazauskas, Emilija Rapka (Viln'o) el'don'is poezi'a'n libr'et'o'n, Angelė Straleckienė (Marijampolė) el'don'is si'a'n libr'et'o'n Mir'ind'a'j moment'o'j. Okaz'e de Bet-52 aper'is plen'kolor'a broŝur'o pri Birštonas en Esperant'o.

Dum la jar'o est'is mult'a'j kontakt'o'j kun divers'a'j ŝtat'a'j funkci'ul'o'j pri esperant'ist'a ag'ad'o. La prezid'ant'o de Le'a Povilas Jegorovas kelk'foj'e renkont'iĝ'is kun la unu'a vic'prezid'ant'o de la Litovia parlament'o Vydas Gedvilas, tri'foj'e renkont'iĝ'is kun vic'prezid'ant'o de la Litovia parlament'o Gediminas Kirkilas, kaj unu'foj'e kun ali'a vic'prezid'ant'o de la parlament'o Algirdas Sysas, kvin'foj'e renkont'iĝ'is kun la unu'a vic'kancelier'o de la Litovia reg'ist'ar'o Rim'ant'as Vaitkus kaj kun ali'a'j grav'a'j person'o'j.

En la diskut'o part'o'pren'is Vilius Šidlauskas, Palmira Lukoševičienė, Audrys Antanaitis, Vid'a Kulikauskienė, Algimantas Piliponis, Marijus Dilba.

Fin'e de la kongres'o Povilas Jegorovas en'man'ig'is dank'foli'o'j'n al 16 litoviaj esperant'ist'o'j, kiu'j en 2016 fest'is si'a'j'n jubile'o'j'n.

Post'tag'mez'e komenc'iĝ'is la Zamenhof-Tag'o'j-2016. La ĉef'a program'er'o est'is preleg'o de Vytautas Šilas “Re'nask'iĝ'o de litovia Esperant'o-mov'ad'o en la post'stalin'a Litovio. La jar'o 1956”. Sekv'is inform'o'j kun demonstr'ad'o de bild'o'j de Taesok Choe pri Korei'o kaj pri la 102a Universal'a Kongres'o de Esperant'o, okaz'ont'a ven'ont'jar'e en Seulo. La vesper'o fin'iĝ'is per koncert'o de la korus'o Godos el Panevėžys sub la gvid'o de Jelena Urbutienė, kiu kant'is en la litova lingv'o kaj en Esperant'o.

La sekv'a'n tag'o'n okaz'is inter'ŝanĝ'o de inform'o'j kaj opini'o'j pri esperant'ist'a ag'ad'o en Litovio kaj najbar'a'j land'o'j.

Dum la du aranĝ'o'j funkci'is riĉ'a libr'o'serv'o, ebl'is abon'i Esperant'o-gazet'o'j'n kaj al'iĝ'i al la 102a UK en Seulo, al la 53aj Baltiaj Esperant'o-Tag'o'j en Liepaja (Latvi'o). Al Bet-53 al'iĝ'is 49 litoviaj esperant'ist'o'j, al UK en Seulo al'iĝ'is kvar person'o'j.

Povilas Jegorovas

Nov'tip'a Zamenhof-Tag'o en Moskvo

La nov'a publik'a Mas'i-aranĝ'o – Fest'o de libr'o'j en divers'a'j lingv'o'j je la nom'o de Ludovik'o Zamenhof – sukces'e pas'is la 18an de decembr'o 2016 en la moskva kin'ej'o “Kosm'o”. Klar'as, ke la Zamenhof-fest'o est'as vast'e celebr'at'a en Esperant'uj'o, kaj ĉiu esperant'ist'o sci'as, ke ĝi est'as ankaŭ la Tag'o de la Esperant'a Libr'o, sed ekster la esperant'ist'a mond'et'o neni'u hav'as tiu'j'n sci'o'j'n.

Mi ne sci'as pri la tut'a Ruslando, sed en Moskvo dum la last'a du'on'jar'cent'o neniam okaz'is iu event'o honor'e al Zamenhof por la urb'an'o'j. Sed ĉu pov'as ekzist'i pli taŭg'a inform'a pretekst'o? Sed kiel al'log'i publik'o'n al pri'esperant'a'j aranĝ'o'j? Dev'us est'i krom'a al'log'aĵ'o… Ĉe tio konven'is la spert'o de la Moskva Esperant'o-Asoci'o (MEA Mas'i) popular'ig'i Esperant'o'n dum la amas'a'j Moskvaj Lingv'a'j Festival'o'j.

La nov'a'n event'o'n ni nom'is iom ne'kutim'e por la rus'a orel'o: “Fest'o de libr'o'j en divers'a'j lingv'o'j”. Kial ne en fremd'a'j? Unu'e, ĉar Esperant'o ne est'as fremd'a lingv'o. Du'e, lingv'o'j de mult'a'j ruslandaj popol'o'j est'as por ili mal'fremd'a'j, kvankam oft'e nur mal'mult'e sci'at'a'j. Kaj ni dezir'is dispon'ig'i la spac'o'n de ni'a fest'o ne nur al fremd'a'j lingv'o'j, sed ankaŭ al la mal'fremd'a'j kaj al Esperant'o.

La plen'a nom'o de la event'o est'as “Fest'o de libr'o'j en divers'a'j lingv'o'j je la nom'o de Ludovik'o Zamenhof”. Ĉar ĝust'e Zamenhof iniciat'is la neŭtral'a'n lingv'o'n, al kiu est'as traduk'at'a literatur'o klasik'a kaj nun'temp'a. Do, la Esperant'a literatur'o prezent'as al la leg'ant'o literatur'o'n, original'e verk'it'a'n en divers'a'j lingv'o'j. Tial la fest'o de libr'o'j en divers'a'j lingv'o'j hav'as firm'a'n baz'o'n por port'i la nom'o'n Zamenhof, des pli, ke ni okaz'ig'as ĝi'n en la Zamenhof-Tag'o kaj en la esperant'ist'a Tag'o de la Libr'o.

Ĉi tiu'n klar'ig'o'n ricev'is ĉiu'j invit'it'o'j, ankaŭ tiu'j, kiu'j ebl'e neniam aŭd'is la vort'o'j'n “Zamenhof” kaj “Esperant'o”. Ne grav'as, ke, probabl'e, ili ven'is ne por ek'sci'i pri Esperant'o, sed ĉar ili interes'iĝ'as pri libr'o'j en iu'j lingv'o'j. Ven'int'e, ili ne'evit'ebl'e aŭd'as klar'ig'o'j'n, vid'as afiŝ'o'j'n pri la Zamenhof-Tag'o kaj sub la verd'a standard'o la plej libr'o'riĉ'a'n tabl'o'n kun Esperant'a literatur'o; ili ankaŭ aŭd'as Esperant'a'n parol'ad'o'n, ĉar du'on'o el la ĉe'est'ant'o'j est'as esperant'ist'o'j. Ĉiu'j pov'as tuj lern'i leg'ad'o'n en Esperant'o, aŭskult'i rakont'o'j'n pri Esperant'a'j literatur'aĵ'o'j en la “Rond'o de leg'ad'o”, gajn'i esperant'lingv'a'n libr'o'n en kviz'o'j kaj part'o'pren'i et'a'n Esperant'a'n teatr'aĵ'o'n; ili vid'as amik'em'o'n de la Esperant'o-mond'o al la mond'o'j de ali'lingv'a'j literatur'o'j kaj reciprok'a'n amik'em'o'n de ali'a'j literatur'o'j al Esperant'o. Fin'e kelk'a'j dir'as: Esperant'o ek'interes'is mi'n, mi eĉ ek'dezir'is ĝi'n lern'i.

Jen la esenc'o. Rest'as raport'i pri kelk'a'j konkret'aĵ'o'j.

La fest'o daŭr'is ses hor'o'j'n. En la vast'a salon'o sam'temp'e labor'is kelk'a'j teritori'o'j kun si'a'j program'o'j. Sur la “Podi'o” sen'inter'romp'e po 30 minut'o'j okaz'is preleg'o'j (du el ili – pri la evolu'o de la Zamenhofa ide'ar'o kaj pri la Esperant'a bibliotek'o – est'is prezent'it'a'j de la Esperant'o-akademi'an'o Nikolao Gudskov), kviz'o'j kaj deklam'ad'o'j en divers'a'j lingv'o'j. Ĉe la tabl'o “Rond'o de leg'ad'o” ĉiu'n kvar'on'hor'o'n ŝanĝ'iĝ'is rakont'ant'o'j pri libr'o'j, leg'it'a'j en divers'a'j lingv'o'j. Konstant'e labor'is tem'a'j libr'a'j tabl'o'j: “Tabl'o pri Esperant'o”, “Tabl'o pri libr'o'j en la slav'a'j lingv'o'j”, “Tabl'o pri tekst'o'j en sanskrit'o”, “Tabl'o pri libr'o'j en la maria lingv'o”, “Tabl'o pri traduk'art'o”, “Tabl'o pri rapid'a instru'ad'o de leg'ad'o por infan'o'j kaj plen'kresk'ul'o'j”, “Tabl'o kun ekspozici'o de libr'o'j en divers'a'j lingv'o'j”.

Moskvo

Tabl'o pri libr'o'j en la maria lingv'o (Fot'o: Ir'in'a Gonĉarova)

La fest'o'n part'o'pren'is ĉ. 50 hom'o'j, preskaŭ ĉiu'j ven'is de la Moskvaj Lingv'a'j Festival'o'j. Ĝi'n organiz'is tri MASIanoj (mi dank'as al Sofja Zareckaja kaj Maksim Silantjev), la program'o'j'n gvid'is ok hom'o'j. La etos'o est'is mal'streĉ'a kaj hejm'ec'a, por ĉiu program'er'o sufiĉ'is gast'o'j, ĉiu'j gvid'ant'o'j sukces'is real'ig'i ĉio'n plan'it'a'n kaj esprim'is firm'a'n dezir'o'n part'o'pren'i sam'tip'a'n event'o'n en la sekv'a jar'o. Ankaŭ la publik'o aspekt'is interes'it'a kaj kontent'a.

Do, est'as ĉiu'j premis'o'j, ke la fest'o trans'form'iĝ'u al festival'o kun pli vari'a program'o, pli da part'o'pren'ont'o'j kaj gast'o'j. Lig'e kun tio ni hav'as mult'e da interes'a'j ide'o'j – sed pri tiu'j vi leg'os en sekv'a'j artikol'o'j.

Ir'in'a Gonĉarova
kun'ord'ig'ant'o de MEA Mas'i
Iniciat'int'o de la Fest'o

Esperant'o-semajn'o kun pli ol mil lern'ant'o'j

(EPĈ) La 12an de decembr'o en la element'a lern'ej'o Baiyangshujie en Tàiyuán, la ĉef'urb'o de la ĉini'a provinc'o Shanxi, komenc'iĝ'is la kvar'a Esperant'o-semajn'o kun la tem'o “Kun Grand'a Anim'o kaj Amik'o'j en la Mond'o”. Pli ol 1400 lern'ej'an'o'j ĝi'n part'o'pren'is. En la mal'ferm'a ceremoni'o Wei Yubin, direktor'o de la lern'ej'o, dir'is: “Mi opini'as, ke la lern'ej'an'o'j de Baiyangshujie ne nur dev'as est'i honest'a'j, diligent'a'j kaj progres'em'a'j, sed ankaŭ dev'as hav'i pli vast'a'n perspektiv'o'n, kompat'em'a'n kor'o'n, anim'o'n por la tut'a hom'ar'o, kaj ide'o'j'n de egal'ec'o kaj frat'ec'o”.

La lern'ej'o okaz'ig'as Esperant'o-kurs'o'n ek'de 2008. Dum la instru'ad'o oni rimark'is, ke Esperant'o est'as tre util'a por ke la infan'o'j star'ig'u aktiv'a'n vid'manier'o'n al la mond'o. Do ek'de 2013 ĉiu'jar'e ĉirkaŭ la Zamenhofa Tag'o la lern'ej'o okaz'ig'as Esperant'o-semajn'o'n. Dum la semajn'o la naci'a kaj Esperant'a flag'o'j alt'e flirt'as super la lern'ej'a sport'ej'o, infan'o'j part'o'pren'as Esperant'a'j'n program'er'o'j'n, kaj la instru'ist'o'j prepar'as divers'a'j'n lecion'o'j'n pri Esperant'o. La lern'ant'o'j kant'as, danc'as, pentr'as, verk'as, leg'as kaj fest'as. La semajn'o jam far'iĝ'is tre ŝat'at'a festival'o por la infan'o'j.

Xie Ruifeng

Zamenhof-fest'o kaj honor'ig'o en la Cseh-dom'o

Kun 25 part'o'pren'ant'o'j en amik'ec'a etos'o okaz'is Zamenhof-tag'o en la Cseh-dom'o de Inter'naci'a Esperant'o-Institut'o (Ie'i) en Hag'o. Antaŭ la komun'a lunĉ'o Istvan Ertl far'is preleg'o'n “Galop'a promen'o tra la hungar'a Esperant'uj'o beletr'a”. Post la lunĉ'o Ed Borsboom est'is la fest'a mez'ul'o post pli ol du'dek jar'o'j da prezid'ant'ec'o de Ie'i. Post kelk'a'j program'er'o'j (ŝerc'a skeĉ'o, kant'ad'o kun harp'o'lud'o) la estr'ar'o nom'um'is li'n Honor'a Prezid'ant'o de Ie'i. Krom'e li ricev'is amik'libr'o'n kun kontribu'o'j de divers'a'j person'o'j el plur'a'j land'o'j. Vid'u ankaŭ www.ie'i.nl kaj la Fejsbukpaĝon de Ie'i.

Pi'et Buijnsters

Zamenhof'fest'o en Berlino

Vendred'e, la 25an de novembr'o malgraŭ la kutim'a labor'tag'o tri'dek'o da esperant'ist'o'j el Germanio kaj Pollando kun'ven'is en la grand'a salon'o de la Berlina oranĝeri'o de Kiezspinne e.V. okaz'e de la baldaŭ'a nask'iĝ'dat'o de la kre'int'o de Esperant'o kaj la Tag'o de la Esperant'o-libr'o.

La fest'parol'ant'o Peter Kühnel prezent'is divers'a'j'n aspekt'o'j'n de Esperant'o kaj la lig'o'n al la hom'a'j rajt'o'j. Sekv'is la kutim'a'j salut'vort'o'j de gast'o'j.

Film'o, en'konduk'it'a de Fritz Wollenberg, bon'e kaj kolor'e skiz'is la septembr'a'n fest'o'n sur la Esperant'o-plac'o en Berlin-Neukölln. Tiu tradici'o est'as daŭr'ig'end'a afer'o.

Werner Pfennig elokvent'e parol'is pri la spert'o'j de de'nask'a instru'ad'o de Esperant'o, kio est'as sufiĉ'e mal'facil'a afer'o, se la ĉirkaŭ'ant'a'j hom'o'j ne toler'as tio'n. La preleg'o kaŭz'is interes'a'n diskut'o'n pri la spert'o'j de ali'a'j hom'o'j, kiu'j ankaŭ praktik'is tio'n aŭ intenc'as far'i tio'n simil'e. Johano Pachter turn'is si'n al la ĉe'est'ant'ar'o pri la komun'a pollanda kaj germania kongres'o en 2017, kiu okaz'os en Bjalistoko omaĝ'e al la cent'jar'iĝ'o de la mort'o de Zamenhof kaj pri la neces'o de ripar'ad'o de la tomb'o de Zamenhof en Varsovio. Philipp Sonntag klar'ig'is al ĉiu'j la sintez'o'n inter Maks kaj Moric de Wilhelm Busch kaj la teror'ism'o. Mal'long'a'n raport'o'n pri vojaĝ'o al Brazilo dum'vintr'a prezent'is Ronald Schindler, kiu uz'is turism'a'n vojaĝ'o'n renkont'i ankaŭ esperant'ist'o'j'n ĉe la plaĝ'o Copacabana de Rio de Janeiro.

Sekv'is mal'long'a film'o pri libr'o'j, dediĉ'it'a al la Tag'o de la Esperant'o-libr'o. Ĝi montr'is al ni la fantazi'a'n mond'o'n de libr'o'j.

Grav'a kulmin'o de la vesper'o est'is la komun'a manĝ'ad'o, kiu'n prepar'is la kuir'ej'o de la Oranĝeri'o. Post la ĝu'o de la manĝ'ad'o la part'o'pren'ant'o'j sukces'is kant'i kelk'a'j'n kanzon'o'j'n en Esperant'o, kiu'j'n elekt'is la Ĵaŭd'a Rond'o tag'o'n pli fru'e. La kant'ad'o balanc'iĝ'is inter laŭd'o kaj mal'laŭd'o, tamen la plej mult'a'j kun'kant'is. Rest'is sufiĉ'e da temp'o por inter'babil'ad'o. Ĉiu'j rest'int'o'j help'is re'ord'ig'i la salon'o'n.

Dank'o'n al ĉiu'j kun'ag'int'o'j, kaj special'e al Johano Pachter pro la tut'temp'a libr'o'serv'o.

Ronald Schindler

Zamenhofa bust'o nun est'as ankaŭ en Kubo

La 15an de decembr'o, maten'e, Kuba Esperant'o-Asoci'o (Ke'a) sen'vual'ig'is bust'o'n memor'e al d-ro Ludovik'o Zamenhof, kre'int'o de la Inter'naci'a Lingv'o Esperant'o. La ceremoni'o'n ĉe la sid'ej'o de Ke'a en Havano ĉe'est'is Adri'a'n Chrobot, komisi'it'o pri politik'a'j kaj ekonomi'a'j afer'o'j de la pollanda ambasad'o, kaj Ros'a Teresa Rodríguez, direktor'o pri inter'naci'a'j rilat'o'j de la kuba kultur'ministeri'o, reprezent'ant'o'j de la Kuba Asoci'o de Lingv'ist'o'j kaj du'dek'o da ge'esperant'ist'o'j.

Ĉi tiu bust'o, kre'it'a de José Antonio Hechavarria Rivas kaj Claudia Hechavarria Segura laŭ la dezajn'o de Albert'o Matamoros Nuñez, est'as la unu'a bust'o de Zamenhof en Kubo.

Ju'a'n Carlos Montero Medin'a

Berlino: Sep'hor'a maten'manĝ'o

En'tut'e 40 hom'o'j ven'is al la jam ok'a Zamenhofa Maten'manĝ'o en Berlino, kiu'n organiz'is la asoci'o Esperant'o'land dimanĉ'e, la 4an de decembr'o. Dek'o da gast'o'j ven'is el ekster Berlino – el la german'a'j urb'o'j Ulm, Duisburg, Hamburg'o kaj Lubek'o, ankaŭ el Vroclavo kaj Moskvo. Plur'a'j ali'a'j ĉe'est'ant'o'j est'is ekster'land'an'o'j viv'ant'a'j en Berlino, ekzempl'e, el Uson'o, Franci'o, Hungari'o kaj Hispanio. Sekv'e est'is bel'a inter'naci'a kun'ven'o, kaj la konversaci'o okaz'is grand'part'e en Esperant'o. Unu el la princip'o'j de la kun'ven'o tamen est'as, ke pov'as kun'ven'i ankaŭ amik'o'j ne parol'ant'a'j Esperant'o'n; ĉar est'as mult'a'j mal'grand'a'j tabl'o'j en la ej'o, oni pov'as bon'e ŝanĝ'i lok'o'j'n dum'e kaj kun'iĝ'i laŭ lingv'o.

La kun'ven'o okaz'as kutim'e en la kel'o de arab'stil'a restoraci'o kaj kaf'ej'o en la kvartal'o Prenclova Mont'o (Prenzlauer Berg). Formal'a program'o de la kun'ven'o ne ekzist'as. Oni regal'as si'n ĉe la maten'tag'manĝ'a bufed'o, kiu ofert'as grand'a'n vari'o'n de manĝ'aĵ'o'j, el kiu'j mult'a'j est'as vegetar'a'j aŭ veganaj. Oni krom'e kaf'um'as, te'um'as, babil'ad'as kaj kelk'a'j iom lud'as – kaj tio bon'e sufiĉ'as por plen'ig'i la temp'o'n. Komenc'iĝ'is la kun'ven'o je la 10a hor'o kaj fin'iĝ'is iom post la 17a.

Ven'ont'jar'e la kun'ven'o de'nov'e okaz'os komenc'e de decembr'o (ebl'e fin'e de novembr'o) en Berlino; oni pri'pens'as ofert'i urb'o'promen'o'n en sabat'o pro la alt'iĝ'ant'a nombr'o de part'o'pren'ant'a'j ekster'urb'an'o'j.

Lu Wunsch-Rolshoven

Ni lav'is la barb'o'n de Zamenhof, ankaŭ la memor'ŝton'o'n

Budapesto

En la jar'o 1966a okaz'is la 51a Universal'a Kongres'o en Budapeŝto. Kadr'e de ĝi est'is inaŭgur'it'a la Esperant'o-park'o ĉe la pilier'o de la pont'o Erzsébet, kiu eĉ est'is trov'ebl'a dum long'a temp'o per tiu nom'o sur la map'o'j de la urb'o. La tiam'a urb'estr'o mem inaŭgur'is la park'o'n, kie est'is trov'ebl'a ankaŭ Esperant'o-fontan'o kun ĉ. kvin'metr'a diametr'o, memor'ŝton'o kun alt'o 70 cm, kaj statu'o de Zamenhof.

La fontan'o antaŭ'long'e pane'is, sed la Esperant'o-memor'ŝton'o kaj la statu'o hav'as regul'a'j'n turist'a'j'n vizit'ant'o'j'n, kaj ankaŭ mi mem oft'e halt'as ĉi tie dum ekskurs'o'j kun esperant'ist'a'j grup'o'j.

Dum la kvin pas'int'a'j jar'dek'o'j al la ŝton'o kaj statu'o al'glu'iĝ'is amas'o da polv'o, mal'pur'aĵ'o, kaj last'a'temp'e ni hont'is pro ili'a aĉ'a aspekt'o antaŭ la ekster'land'a'j vizit'ant'o'j. Pro tio kun kelk'a'j volont'ul'o'j de la Fond'aĵ'o Eszperantó ni decid'is, ke ni al'port'os kelk'a'j'n viŝ'bros'o'j'n, purigenzojn kaj akv'o'n, kaj ni lav'os la barb'o'n de Zamenhof kaj kompren'ebl'e la tut'a'n statu'o'n kaj ankaŭ la memor'ŝton'o'n.

Ni sukces'is for'ig'i 25-30 jar'a'n mal'pur'aĵ'o'n el la pas'int'a 50-jar'a histori'o, sed rest'is ankoraŭ 20 jar'o'j por la sekv'a printemp'o...

Dank'o'j'n al la volont'ul'o'j de Fond'aĵ'o Eszperantó en Hungari'o!

Szilvási László

Laŭ: Ret-Info / Lingv'o-Studi'o

UEA re'nov'ig'is si'a'n Statut'o'n

Per 7751 ĝis 8348 jes'a'j voĉ'o'j el la 9054 esprim'it'a'j voĉ'o'j, poŝt'e send'it'a'j al la Centr'a Ofic'ej'o en Roterdam'o, la membr'o'j de UEA esprim'is si'a'n aprob'o'n pri ar'o da ŝanĝ'o'j propon'it'a'j en ĝi'a Statut'o.

“Ni est'as feliĉ'a'j, ke tiu'j propon'o'j de ni'a Komitat'o ricev'is la ben'o'n de ni'a'j membr'o'j”, re'ag'is d-ro Mark Fettes, la Prezid'ant'o de UEA. “Ili inkluziv'is plur'a'j'n neces'a'j'n paŝ'o'j'n por modern'ig'i la Asoci'o'n kaj facil'ig'i la demokrati'a'n part'o'pren'o'n de ni'a'j membr'o'j”.

Ŝanĝ'o'j en 20 artikol'o'j de la Statut'o, unu tri'on'o de la tut'o, est'is diskut'it'a'j kaj aprob'it'a'j de la Komitat'o de UEA dum ĝi'a kongres'a kun'sid'o en Nitr'o. Laŭ la preskrib'o'j de la Statut'o mem, tia'j ŝanĝ'o'j bezon'as la aprob'o'n de la membr'ar'o por efektiv'iĝ'i. La last'a Ĝeneral'a Voĉ'don'o okaz'is en 1979 kaj 1980.

“La nombr'ad'o est'is long'a procez'o”, al'don'is d-rin'o Veronik'a Poór, la Ĝeneral'a Direktor'o de UEA. “Ni'a'j ofic'ist'o'j, kiu'j'n super'rigard'is ni'a'j tri voĉ'don'kontrol'ant'o'j elekt'it'a'j de la Komitat'o, pas'ig'is long'a'n tag'o'n mal'ferm'ant'e kovert'o'j'n kaj kontrol'ant'e la voĉ'o'j'n. Pro tio, ke la ŝanĝ'o'j bezon'as pozitiv'a'n sub'ten'o'n de pli ol du'on'o de ni'a membr'ar'o por efektiv'iĝ'i, daŭr'is long'e ĝis ni pov'is est'i cert'a'j pri la rezult'o”.

La voĉ'don'kontrol'ant'o'j (Osmo Buller, Joop Kiefte kaj Rob Moerbeek) nombr'is la voĉ'o'j'n sur en'tut'e 1340 individu'a'j voĉ'don'il'o'j kaj 37 voĉ'don'il'o'j de la land'a'j asoci'o'j kaj 5 voĉ'don'il'o'j de fak'a'j asoci'o'j. La land'a'j asoci'o'j voĉ'don'is nom'e de la al'ig'it'a'j membr'o'j de UEA en si'a land'o, uz'ant'e divers'a'j'n metod'o'j'n por sond'i ili'a'n opini'o'n.

La Statut'a ŝanĝ'o, kiu vek'is plej mult'e da diskut'o, est'is la trans'form'o de TEJO el “integr'a part'o” de UEA al “jur'e mem'star'a asoci'o, al kiu UEA konfid'as la organiz'ad'o'n de si'a'j jun'a'j membr'o'j.” Laŭ la prezid'ant'o'j de UEA kaj TEJO, tamen, la kun'labor'ad'o inter la du asoci'o'j rest'as sam'e proksim'a kiel antaŭ'e, kaj eĉ pli'intens'iĝ'as sur divers'a'j kamp'o'j.

GK UEA

UEA invit'as preleg'i en Seulo

Kadr'e de la 102a UK en Seulo okaz'os la jubile'a 70a sesi'o de la Inter'naci'a Kongres'a Universitat'o. UEA invit'as profesor'o'j'n, docent'o'j'n kaj person'o'j'n kun simil'a'j kvalifik'o'j send'i propon'o'j'n pri preleg'o'j al la sekretari'o de Ik'u ret'e (amri@huji.ac.il) aŭ paper'poŝt'e: prof. Amri Wandel, 767 Makabim, Il-7179901 Modiin, Israelo.

La propon'o'j al'ven'u plej last'e la 31an de januar'o 2017.

Lig'e kun la Ik'u okaz'os stud'sesi'o de Akademi'o Inter'naci'a de la Scienc'o'j (A'is). Kandidat'o'j por Ik'u-preleg'o pov'as sam'temp'e propon'i A'is-kurs'o'n, kiu konsist'os el unu preleg'o kadr'e de Ik'u kaj el du krom'a'j preleg'o'j. Tiu'kaz'e bv. indik'i, ĉu la Ik'u-propon'o est'u konsider'at'a ankaŭ kiel A'is-kurs'o.

La preleg'o'j est'u pri interes'a'j, al'log'a'j tem'o'j kaj taŭg'a'j por kler'a publik'o. Ĉiu propon'o en'hav'u mal'long'a'n resum'o'n de la preleg'o kaj konciz'a'n biografi'et'o'n de la preleg'ant'o – sum'e ne pli ol unu paĝ'o. Propon'o'j kiu'j ne est'os elekt'it'a'j por Ik'u, pov'os tamen est'i util'ig'it'a'j en ali'a'j kadr'o'j, kiel Scienc'a Kaf'ej'o.

Ĉiu preleg'ant'o dev'as est'i kongres'an'o kaj mem zorg'i pri si'a al'iĝ'o.

Akcept'it'a Ik'u-preleg'o est'os rekompenc'it'a per honorari'o de 260 eŭr'o'j. Du'on'o de la honorari'o de'pend'as de la ĝust'a'temp'a liver'o de la tekst'o por la Ik'u-libr'o kaj du'on'o – de la efektiv'a okaz'ig'o de la preleg'o. Pli'a'j detal'o'j kaj antaŭ'a'j preleg'o'j kaj resum'o'j trov'iĝ'as en la ret'ej'o de Ik'u http://www.uea.org/kongres'o'j/universitat'o.

GK UEA

Serĉ'at'a nov'a redaktor'o de Esperant'o

Esperanto

La nun'a redaktor'o de la revu'o Esperant'o Attila Kaszás, fin'os si'a'n labor'o'n en tiu posten'o ĉi-jar'e. Tial UEA invit'as kandidat'o'j'n por trans'pren'i la redakt'ad'o'n de la revu'o ek'de №4/2017. Tio signif'as ek'labor'i komenc'e de mart'o 2017. La sukces'a kandidat'o ricev'os kontrakt'o'n por fin'redakt'i la jar'kolekt'o'n 2017; decid'o pri re'nov'ig'o/pli'long'ig'o est'os far'it'a en oktobr'o 2017. La redaktor'o labor'os ĉef'e en si'a loĝ'lok'o. Est'us avantaĝ'o se la sukces'a kandidat'o pov'us pas'ig'i part'o'n de mart'o en la Centr'a Ofic'ej'o por pli fund'e kon'at'iĝ'i kun la atend'o'j kaj inform'flu'o lig'it'a'j al tiu labor'o.

Kandidat'o'j dev'as hav'i tre bon'a'n lingv'a'n nivel'o'n (Ker-nivel'o C1), ĵurnal'ism'a'n aŭ redakt'a'n spert'o'n, pruv'it'a'n kapabl'o'n por mem'star'a labor'o sam'e kiel por rapid'a kaj fid'ind'a komunik'ad'o kun kun'labor'ant'o'j, kaj bon'a'n kon'o'n de la Esperant'o-mov'ad'o. La Estr'ar'o serĉ'as person'o'n, kiu aktiv'e kontribu'os al la efektiv'ig'o de la Strategi'a Labor'plan'o de UEA, kiu est'as iniciat'em'a kaj kre'em'a, kaj kiu interes'iĝ'as pri plej divers'a'j aspekt'o'j de la mov'ad'o. La redakt'o'politik'o de la revu'o est'as proksim'e lig'it'a al la mastr'um'ad'o de inform'o'j en la ret'ej'o'j de UEA, kaj la redaktor'o do sam'temp'e est'os an'o de team'o por la re'nov'ig'o de tiu'j ret'ej'o'j.

Por kandidat'iĝ'i, oni send'u al la Ĝeneral'a Direktor'o de UEA (direktor'o@co.uea.org) elektron'ik'a'n dokument'ar'o'n kun jen'a en'hav'o:

si'n'prezent'a leter'o, inkluziv'e de la motiv'o'j por kandidat'iĝ'i;
viv'resum'o (person'a, eduk'a, profesi'a, mov'ad'a);
mal'long'a ese'o pri la potencial'a kontribu'o de la revu'o al la efektiv'ig'o de la Strategi'a Labor'plan'o, kaj pri la mov'ad'a rol'o de la revu'o en la inter'ret'a epok'o;
nom'o'j kaj kontakt'inform'o'j de tri rekomend'ant'o'j (ne nepr'e esperant'ist'o'j), kiu'j kon'as la kandidat'o'n profesi'e kaj/aŭ mov'ad'e;
laŭ'plaĉ'e, ali'a'j dokument'o'j kiu'j atest'as la redakt'a'j'n aŭ mov'ad'a'j'n kapabl'o'j'n de la kandidat'o.

Sur'baz'e de tiu'j dokument'o'j – kiu'j ating'u la Centr'a'n Ofic'ej'o'n ĝis la 15a de januar'o 2017 – oni elekt'os unu aŭ pli'a'j'n kandidat'o'j'n por telefon'a intervju'o.

GK UEA

La 11a Moskva Lingv'a Festival'o,
aŭ: kiel mal'bon'o ven'ig'is al pli'bon'o

Moskvo

En unu el pli ol cent program'er'o'j de la dek-unu'a LF en Moskvo (Fot'o: Darja Morgunova)

La 20an de novembr'o en la Ruslanda ĉef'urb'o pas'is la 11a Moskva Lingv'a Festival'o. En la du'a'n jar'dek'o'n de si'a histori'o la festival'o en'ir'is ne'sen'problem'e. Unu tag'o'n antaŭ ĝi la administraci'o de la universitat'o, kun kiu est'is trakt'it'a kaj jam aranĝ'it'a la festival'o, mal'permes'is okaz'ig'i ĝi'n en si'a ej'o. Por nul'ig'i la event'o'n aŭ re'met'i ĝi'n ali'lok'e'n la organiz'ant'o'j hav'is la vendred'a'n vesper'o'n kaj la sabat'a'n tag'o'n. Konserv'i la dat'o'n est'is tre grav'e, ĉar la festival'o est'is tre vast'e anonc'it'a inter'ret'e kaj ĉar kelk'a'j preleg'ont'o'j kaj gast'o'j el ali'a'j urb'o'j jam ven'is al Moskvo aŭ est'is ven'ont'a'j.

Post tra'nokt'a inter'konsil'ad'o la kvar ĉef'organiz'ant'o'j decid'is risk'i kaj trans'met'i la festival'o'n en ali'a'n, iom pli mal'grand'a'n eduk'ej'o'n. Nul'ig'int'e la tradici'a'j'n mult'hom'a'j'n solen'aĵ'o'j'n – la Mal'ferm'o'n kun parad'o de la lingv'o'prezent'ant'o'j kaj Ferm'o'n kun grand'a koncert'o – sed preskaŭ sen perd'o'j en la labor'program'o, ni okaz'ig'is la festival'o'n en la Centr'o de pedagogi'a majstr'ec'o (CPM). Ver'e: “kiu ne risk'as, tiu ne trink'as ŝaŭm'vin'o'n”. Laŭ mult'a'j part'o'pren'int'o'j la festival'o grav'e gajn'is pro tiu'j ŝanĝ'o'j: la mal'pli grand'a ej'o evident'iĝ'is pli oportun'a por orient'iĝ'i, la aparat'ar'o bon'e funkci'is en ĉiu'j klas'o'j, la etos'o iĝ'is eĉ pli hejm'ec'a kaj sam'ide'an'a, ol kutim'e. La festival'o tiom plaĉ'is al ĉiu'j, ke ni eĉ pri'pens'os trans'ir'o'n al mal'pli grand'a'j festival'ej'o'j por est'ont'ec'o.

En la mal'ferm'o salut'is kaj bon'dezir'is la festival'o'n ĝi'a direktor'o Ir'in'a Gonĉarova kaj la vic'direktor'o Ant'o'n Somin, ankaŭ ni'a sav'int'o Vitalij Arnold – la direktor'o de CPM. Post dek minut'o'j en 17 ĉambr'o'j de la Centr'o komenc'iĝ'is la program'o: lingv'o'prezent'ad'o'j, lingv'ist'ik'a'j preleg'o'j, majstr'o'klas'o'j kaj iom da naci'kultur'a'j distr'aĵ'o'j. En'tut'e la festival'o liver'is al la interes'iĝ'ant'o'j 130 kvar'dek'minut'a'j'n aranĝ'o'j'n. El 64 lingv'a'j prezent'o'j 24 okaz'is du'foj'e, kaj prezent'o de Esperant'o – tri'foj'e. La festival'o'n kron'is komun'a lingv'a kviz'o por ĉiu'j. En la organiz'ad'o part'o'pren'is 35 hom'o'j (21 el ili est'as esperant'ist'o'j) kaj dek'o da volont'ul'o'j. La preleg'ant'o'j est'is ĉirkaŭ 100. La gast'o'j apenaŭ kalkul'ebl'as, ĉar la festival'o est'as sen'pag'a, sed est'is dis'pren'it'a'j ĉirkaŭ 800 program'foli'o'j. Post la oficial'a program'o la organiz'ant'o'j kaj preleg'ant'o'j est'is regal'it'a'j en la manĝ'ej'o, ni tost'is per ŝaŭm'vin'o kaj suk'o'j, mult'e kaj bel'e kant'is, far'int'e por ni mem la amik'a'n koncert'o'n.

Tra la festival'o la Esperant'a spirit'o ŝveb'is ĉie – kaj apud la Esperant'a stand'o kun libr'a ekspozici'o, kaj en parol'o'j de la organiz'ant'o'j, kaj en la program'foli'o'j kun reklam'o'j de Esperant'o-aranĝ'o'j, vid'ebl'a'j en ĉies man'o'j.

La event'o de tiu ĉi festival'o est'as ĝi'a preskaŭ'sam'aĝ'ul'o, la 11-jar'a Petro Fedosov, la plej jun'a lingv'o'prezent'ant'o tra la histori'o de MLF kaj ebl'e eĉ tra la 20-jar'a histori'o de ĉiu'j lingv'a'j festival'o'j en la mond'o. Flu'parol'ant'a esperant'ist'o-aŭtodidakt'o ek'de la fin'o de la pas'int'a jar'o, Peĉjo prezent'is Esperant'o'n, kaj far'is tio'n kun ne'kred'ebl'a majstr'ec'o. Admir'o'j'n kaj gratul'o'j'n!

Fin'e mi volont'e menci'as, ke unu tag'o'n antaŭ MLF-11, la 19an de novembr'o, sabat'e, en la Siberia urb'o Novosibirsko okaz'is la unu'a Lingv'a Festival'o. Ni ankoraŭ ne sci'as la detal'o'j'n, sed kor'e salut'as la kuraĝ'o'n de la organiz'ant'o Katerin'a Arbekova kaj dezir'as al la nov'a festival'o long'a'n viv'o'n! Inter'temp'e la moskva team'o de preleg'ant'o'j jam prepar'iĝ'is start'i nord'e'n, al la Grand'a Novgorodo, por kontribu'i al la program'o de la 5a tie'a festival'o (vid'u la sekv'a'n artikol'o'n).

Ir'in'a Gonĉarova
direktor'o de MLF
kun'ord'ig'ant'o de MEA Mas'i

La kvin'a Lingv'a Festival'o en Velikij Novgorod

Novgorodo

Velikij Novgorod: La Moskva team'o en la ferm'o (Fot'o: Jekaterina Kol'os)

La kvin'a Lingv'a Festival'o en la mal'nov'a rus'a urb'o Velikij Novgorod okaz'is la 27an de novembr'o, dimanĉ'e, en la Ruslanda universitat'o de kooper'ad'o. Ĝi'n organiz'is team'o de volont'ul'o'j, gvid'at'a de Vasilij Ĥaritonov, kiu antaŭ kelk'a'j monat'o'j trans'loĝ'iĝ'is el Moskvo al Velikij Novgorod.

Vasilij est'as ard'a ŝat'ant'o de et'a'j etn'a'j lingv'o'j de Ruslando kaj de lingv'a'j festival'o'j; la moskva LF-team'o don'is al li la titol'o'n “kompetent'a aŭskult'ant'o” kun la rajt'o part'o'pren'i elekt'o'j'n de nov'a'j preleg'ant'o'j, kaj li mem est'as prezent'ant'o de la jukagira lingv'o. Li aper'is en Velikij Novgorod ĝust'a'temp'e, kiam la antaŭ'a organiz'ant'o perd'is la ebl'o'n kaj em'o'n plu okup'iĝ'i pri la lingv'a'j festival'o'j. Por la kun'ag'ad'o Vasilij turn'is si'n ne tiom al la antaŭ'a'j aktiv'ul'o'j de la lok'a'j festival'o'j, kiom al si'a'j propr'a'j amik'o'j, kon'at'o'j kaj sam'ide'an'o'j. Tiel form'iĝ'is nov'a team'o de kun'organiz'ant'o'j: en Sankt-Peterburgo ĉirkaŭ Fjodor Alekseev, en Moskvo ĉirkaŭ Ir'in'a Gonĉarova.

En la unu'a prepar'period'o la peterburg'an'o'j est'is pli aktiv'a'j en diskut'o'j de la festival'a'j afer'o'j kaj al'iĝ'o'j al la program'o. Moskv'an'o'j, okup'at'a'j pri la moskva LF, ŝajn'is tut'e indiferent'a'j, malgraŭ la al'vok'o'j help'i al la novgorodaj koleg'o'j. La situaci'o drast'e ŝanĝ'iĝ'is post la Moskva Lingv'a Festival'o. Ĉiu'tag'e ven'is nov'a'j si'n'propon'o'j de la moskvaj festival'an'o'j. Rezult'e la moskv'an'o'j form'is pli grand'a'n team'o'n, ol la peterburg'an'o'j, ven'is dek'du'op'e kaj okaz'ig'is 21 program'er'o'j'n el en'tut'e 44.

La festival'a program'o konsist'is el la mal'ferm'o kun parad'o de la prezent'ant'o'j, ses labor'a'j blok'o'j, kaj ferm'o kun en'man'ig'o de diplom'o'j kaj koncert'o. En la 50-minut'a'j blok'o'j est'is lingv'o'prezent'ad'o'j kaj lingv'ist'ik'a'j preleg'o'j. Ĉiu'j lingv'o'j est'is prezent'it'a'j unu'foj'e, krom Esperant'o, kiu'n prezent'is mi kaj Peĉjo Fedosov – la mir'infan'o de la festival'o.

Mi cert'as, ke kelk'a'j hom'o'j ven'is al li'a Esperant'o-prezent'ad'o kaj post'e ek'interes'iĝ'is pri la lingv'o nur dank'e al la ne'ordinar'ec'o de la 12-jar'aĝ'a prezent'ant'o, sed ne pro la lingv'o mem. Ceter'e, la Esperant'a prezent'ad'o de Peĉjo est'is eĉ pli bon'a, ol antaŭ unu semajn'o en Moskvo.

Unu el la problem'o'j de la Novgoroda Lingv'a Festival'o est'as mal'mult'ec'o de la publik'o. Sur tiu fon'o la 12 vizit'ant'o'j ĉe Peĉjo en la unu'a blok'o kaj ses vizit'ant'o'j ĉe mi en la last'a est'as ne'mal'bon'a rezult'o. Antaŭ la mal'ferm'o mi, inter kelk'a'j ali'a'j festival'an'o'j, est'is intervju'it'a por lok'a televid'o, kaj mi sukces'is parol'i pri la rol'o de Esperant'o en la festival'a mov'ad'o.

En'tut'e la kvin'a Lingv'a Festival'o en Velikij Novgorod est'is tre agrabl'a kaj, sen'dub'e, vizit'ind'a. Gratul'o'j'n al Vasilij pro la sukces'o kaj al la festival'o pro la kvin'a okaz'ig'o!

Ir'in'a Gonĉarova
kun'ord'ig'ant'o de MEA Mas'i

KAEST: Avantaĝ'o'j kaj obstakl'o'j de modern'a komunik'ad'o

KAEST-2016

De la 17a ĝis la 20a de novembr'o jam la kvar'a'n foj'o'n sub gvid'ad'o de E@I en la urb'o Modra (Slovaki'o) okaz'is Konferenc'o pri Aplik'o'j de Esperant'o en Scienc'o kaj Teknik'o (KAEST), en kiu part'o'pren'is pli ol 60 hom'o'j el 15 land'o'j. La cel'o de KAEST est'as montr'i, ke Esperant'o taŭg'as ne nur por simpl'a babil'ad'o kaj komunik'ad'o inter hom'o'j, ne nur por kompon'i bel'a'j'n kant'o'j'n kaj verk'i interes'a'j'n rakont'o'j'n, sed ankaŭ por ver'a scienc'o. Eĉ la konferenc'a deviz'o dir'as “Ven'u ankaŭ vi ĝu'i scienc'o'n en Esperant'o!” Tio est'as ver'o – KAEST sukces'e plen'um'is si'a'n task'o'n kaj montr'is, ke serioz'a scienc'o ne trov'iĝ'as mal'proksim'e de esperant'ist'o'j kaj Esperant'uj'o.

La ĉef'tem'o est'is “Avantaĝ'o'j kaj obstakl'o'j de modern'a komunik'ad'o”. Okaz'is pli ol 50 preleg'o'j, seminari'o'j (inkluziv'e de Am'o-seminari'o sub la egid'o de UEA en la person'o de vic'prezid'ant'o de UEA Stefan MacGill), diskut'forum'o'j, publik'a'j lecion'o'j ktp. Mult'a'j preleg'o'j est'is dediĉ'it'a'j al modern'a komunik'ad'o (per Esperant'o kaj ne nur per ĝi) kaj ĝi'a'j problem'o'j, kiu'j nun star'as antaŭ modern'a inform'a hom'ar'o.

Signif'a'j est'is la preleg'o'j de Chuck Smith. La unu'a est'is pri la aplik'aĵ'o Amik'um'u: revoluci'a apo por trov'i apud'a'j'n lingv'o'partner'o'j'n, kiu aper'os en 2017. Esperant'ist'o'j ĉiam rev'is pri la ebl'o facil'e kaj rapid'e trov'i ali'a'j'n esperant'ist'o'j'n apud'e. Tial en 1893 oni ek'uz'is la verd'a'n stel'o'n por est'i vid'ebl'a al ali'a'j. Tamen nun en 2016 ni hav'as mult'e pli bon'a'n teknologi'o'n por ebl'ig'i tio'n mult'e pli rapid'e kaj efik'e: saĝ'telefon'o'n. La du'a preleg'o de Smith est'is dediĉ'it'a al Duolingo, per kiu jam ol pli 600 mil hom'o'j ek'lern'is Esperant'o'n tut'mond'e.

Grav'a kaj interes'a part'o de preleg'o'j rakont'is pri influ'o de modern'a'j teknologi'o'j al modern'a soci'o (Peter Baláž), pri sekur'ec'o en inter'ret'o (Chris Kerr, Katarína Nosková, Juli'a No'e, Eva Poláková), dum kiu'j aŭskult'ant'o'j pov'is ek'sci'i pri privat'ec'o kaj mal'privat'ec'o en inter'ret'o, pri influ'o al la hom'a cerb'o de uz'ad'o de saĝ'telefon'o'j kaj inter'ret'o, pri ret'a ĉikan'o, seks-tekst'ad'o kaj ret'a pornografi'o, kaj pri ali'a'j grav'a'j mal'avantaĝ'o'j kaj danĝer'o'j de modern'a'j komunik'il'o'j kaj teknologi'o'j.

Sed tem'is ne nur pri modern'a komunik'ad'o. Mult'a'j preleg'o'j rakont'is pri “mal'nov'a'j” lingv'o'j kaj inter'lingv'ist'ik'o. Ekzempl'e, la lingv'ist'o Radovan Garabík preleg'is pri analiz'o de dinamik'a evolu'o de la slovak'a lingv'o; la lingv'ist'o Stanislav Košecký rakont'is pri la lok'o de Esperant'o en la kategori'o “hom'a lingv'o”; prof. Slavomír Ondrejovič prezent'is lingv'o'evolu'a'j'n tendenc'o'j'n nun'temp'e, precip'e de la slovak'a; prof. Pavol Žigo parol'is pri kontinu'ec'o de inter'lingv'a komunik'ad'o el retrospektiv'a vid'punkt'o; la traduk'ist'o Pavol Petrík montr'is, kio est'as la art'o de traduk'ad'o. Signif'a est'is preleg'o de Zlatko Tišljar pri eŭrop'a'j lingv'a'j perspektiv'o'j; Tišljar dir'is, ke post Brit'el'ir'o la eŭrop'a lingv'a demand'o ĉiam pli akr'e prezent'iĝ'as en divers'a'j publik'a'j lok'o'j, kaj jam mult'a'j ne'esperant'ist'o'j komenc'as parol'i pri Esperant'o kiel alternativ'o.

Ali'a'j preleg'o'j prezent'is Esperant'o-mov'ad'o'n kaj kultur'o'n, filatel'o'n kaj histori'o'n, medit'ad'o'n kaj veganismon, galaksi'a'n evolu'o'n kaj bicikl'ad'o'n ktp. Preskaŭ ĉiam post la preleg'o'j est'is vigl'a'j diskut'o'j (eĉ kelk'foj'e disput'o'j) en kiu'j aktiv'e part'o'pren'is aŭskult'ant'o'j. Rimark'ind'e, ke ĉi-foj'e ankaŭ est'is kelk'a'j publik'a'j lecion'o'j, kie oni pov'is ricev'i nov'a'j'n sci'o'j'n kaj kiel praktik'e util'ig'i ili'n, ekzempl'e, pri Vikipedio, pri divers'a'j Gugl'o-program'o'j, grafik'a'j program'o'j, medit'ad'o.

Ilj'a Gnusarev
E@I-volont'ul'o

Rumani'o: Inter'naci'a scienc'a kolokv'o per Esperant'o

La 11-12an de novembr'o 2016 okaz'is en Timişoara inter'naci'a inter'universitat'a kolokv'o “Esperant'o – pont'o inter lingv'o'j kaj kultur'o'j”.

La Esperant'o-Asoci'o de Rumani'o (EAR) kun'labor'e kun la Okcident'a Universitat'o de Timişoara propon'is per ĉi tiu kolokv'o est'ig'i komunik'pont'o'n inter esplor'ist'o'j kaj universitat'an'o'j el divers'a'j land'o'j per'e de Esperant'o, sed ankaŭ kre'i mal'ferm'iĝ'o'n de ni'a land'o al la mond'a Esperant'o-ag'ad'o.

Est'is invit'at'a'j universitat'an'o'j, esplor'ist'o'j, student'o'j, ĉu esperant'ist'o'j, ĉu adept'o'j de la lingv'o, per preleg'o'j el si'a'j fak'o'j. La labor'lingv'o'j est'is la ruman'a kaj Esperant'o. Part'o'pren'is pli ol 30 esperant'ist'o'j el Germanio, Hungari'o, Kroati'o, Makedonio, Serbi'o kaj Rumani'o. Kontribu'aĵ'o'j ven'is ankaŭ korespond'e el Italio, Ukrainio kaj Svis'land'o.

La kolokv'o'n prezid'is Marian'a Pitar, estr'o de la katedr'o pri la franc'a lingv'o en la Okcident'a Universitat'o de Timişoara. En la mal'ferm'o la vic'rektor'o d-in'o Ir'in'a Macsinga, la vic'dekan'o de la beletr'a fakultat'o d-in'o Loredana Pungă kaj d-in'o Marian'a Pitar parol'is favor'e pri Esperant'o. Salut'is la kolokv'o'n la vic'prezid'ant'o de UEA Stefan MacGill kaj prezid'ant'o de EAR Aurora But'e.

En'tut'e okaz'is 16 preleg'o'j: ruman'lingv'a'j kun traduk'o en Esperant'o sur'ekran'e kaj invers'e, sekv'it'a'j de interes'a'j diskut'o'j. Oni preleg'is pri pas'int'ec'o kaj est'ont'ec'o en Esperant'uj'o: Perspektiv'o'j por universitat'a kun'labor'o; Jar'mil'a'j evolu'ig'a'j cel'o'j kaj komunik'ad'o; Vojaĝ'o ĉirkaŭ la mond'o, de Cenei ĝis Sub'ot'ic'a; Coşeriu kaj Esperant'o; Prilep – urb'o de Esperant'o; pri lingv'o'instru'ad'o: Baz'a'j trajt'o'j de instru-plan'o; Progres'a al'propr'ig'o de Esperant'o per “Perl'a metod'o”; Esperant'o – lingv'a model'o por fremd'lingv'a propedeŭtik'o?; Dis'volv'ig'o de la kompetent'ec'o de parol'a komunik'ad'o per'e de ag'ad'o'j, kiu'j facil'ig'as la inter'ag'o'n dum la fremd'lingv'a'j lecion'o'j; Lernhelpa efik'o de Esperant'o; Fak'rond'o de Esperant'o en plur'lingv'a mez'lern'ej'a medi'o; pri traduk'ad'o: La sistem'o de afiks'o'j en Esperant'o: traduk'mal'facil'aĵ'o'j por la ruman'a'j parol'ant'o'j; pri literatur'o: Eksofoniaj literatur'o'j – gvid'mark'o'j kaj ekzempl'o'j; sed ankaŭ pri Lingv'a situaci'o kaj lingv'a politik'o en Ukrainio; Constantin Brâncuși – pionir'o de la modern'ism'o; Verk'o de John Maynard Keynes: “Ĝeneral'a teori'o pri dung'it'ec'o, interez'o kaj mon'o”.

La du'a'n tag'o'n post kelk'a'j preleg'o'j okaz'is didaktik'a atelier'o de Radojica Petrović, kiu montr'is al ni praktik'e, kiel al'propr'ig'i Esperant'o'n help'e de Esperant'o-kultur'a'j juvel'o'j kaj inter'kultur'a'j spert'o'j. Tio don'is al ni valor'a'j'n inform'o'j'n pri Esperant'o-literatur'o kaj interes'a'n instru'metod'o'n al la instru'ant'o'j.

La inter'universitat'a kolokv'o grav'as pro la fakt'o, ke part'o'pren'int'o'j kun'labor'as post ĝi'a fin'o, kaj la ruman'a'j jun'a'j universitat'an'o'j preleg'int'a'j stud'is riĉ'a'n bibliografi'o'n pri Esperant'o.

Aurora But'e
Marian'a Pitar

Vjetnami'o: Ses'dek jar'o'j sur verd'a ir'voj'o

E Vjetnamio

Ekskurs'ant'e en flor'ĝarden'o (Fot'o: So Jinsu)

La 9an de decembr'o 1956 aktiv'ul'o'j de la vjetnam'a Esperant'o-mov'ad'o decid'is fond'i Vjetnam'a'n Pac'defend'a'n Esperant'o-Asoci'o'n (VPEA), kies nun'a nom'o est'as Vjetnam'a Esperant'o-Asoci'o (Ve'a). Ĉi-jar'e la 11an de decembr'o Ve'a kun sub'ten'o de Vjetnam'a Uni'o de Amik'ec'a'j Organiz'o'j (VUAO) organiz'is solen'a'n fest'o'n de la 60a dat're'ven'o de si'a fond'iĝ'o. La jubile'a fest'o, okaz'int'a en la sid'ej'o de VUAO en Hanojo, bon'ven'ig'is la unu'a'n sekretari'o'n de la pollanda ambasad'o Mariusz Boguszewski, vic'prezid'ant'o'n de VUAO, kaj vjetnam'a'j'n esperant'ist'o'j'n. En la fest'o part'o'pren'is ankaŭ estr'ar'an'o de UEA Le'e Jungkee, prezid'ant'o de KAEM So Jinsu, eks'prezid'ant'o de KAEM Hor'i Jasuo, kaj du esperant'ist'o'j el Korei'o kaj Braz'ili'o.

Ĉi-jar'a fest'o est'is ŝanc'o por Ve'a montr'i tri last'a'temp'e el'don'it'a'j'n libr'o'j'n: Grand'a Vort'ar'o Esperant'o-Vjetnam'a, Memor'o'j pri Japan'a Katastrof'o de Hor'i Jasuo traduk'it'a de Lê Thị Cao Trường (Alt'a), kaj memor'libr'o 60 jar'o'j sur verd'a voj'ir'o. La Grand'a Vort'ar'o rezult'as de sen'lac'a labor'ad'o kaj klopod'ad'o dum 15 jar'o'j. Al vjetnam'a'j venk'int'o'j en la novembr'a Leg'ad'konkurs'o Sumo'o 2016, Hor'i Jasuo trans'don'is diplom'o'n kaj memor'aĵ'o'n. Kadr'e de la fest'o VUAO al'juĝ'is memor'medal'o'j'n “Por Pac'o kaj Amik'ec'o inter Popol'o'j” al esperant'ist'o'j, kiu'j entuziasm'e kontribu'is al vjetnam'a Esperant'o-mov'ad'o last'a'temp'e. Du el la medal'ricev'int'o'j est'as fremd'land'a'j esperant'ist'o'j: Yosio Isino (Japani'o) kaj Augusto Casquero (Hispanio).

Post la solen'a fest'o la esperant'ist'o'j vizit'is la kvar Ze'o'j'n en Vjetnami'o: la tomb'o'n de Nguyen Van Kinh – la unu'a honor'a prezid'ant'o de Ve'a, lern'ej'o'n Nguyen Van To – lul'il'o de la vjetnam'a mov'ad'o, la banjan'o'n plant'it'a'n en la 2a Azi'a Kongres'o de Esperant'o (1999), kaj la du arb'o'j'n plant'it'a'j'n okaz'e de la 97a UK (2012).

Ve'a-pri'zorg'ant'o pri Inform'ad'o

Mer: Nov'a tradici'o en la Ruslanda ĉef'urb'o

MER-7

Esperant'ist'o'j en la hejm'o de Dmitrij kaj Anna (Fot'o: Anna Striganova)

La 11an de decembr'o okaz'is la sep'a Moskva Esperant'o-Renkont'iĝ'o. Tiu'j renkont'iĝ'o'j en la hejm'o de Dmitrij Ŝevĉenko kaj Anna Striganova jam iĝ'is tradici'a'j, ĉi-jar'e okaz'is tri tia'j Mer'o'j, plus septembr'a tri'tag'a ekster'urb'a Mer-6.

Spert'ul'o'j ĝu'as la etos'o'n, kia'n ni ne hav'is dum mult'a'j jar'o'j; komenc'ant'o'j (student'o'j kaj kurs'fin'int'o'j de Esperant'o-stud'program'o'j de la Ruslanda Universitat'o de Inter'popol'a Amik'ec'o) rapid'e adapt'iĝ'as kaj akir'as unik'a'n sent'o'n de Esperant'ist'a medi'o. La sol'a uz'at'a lingv'o, natur'e, est'as nur Esperant'o.

En la sep'a Mer part'o'pren'is du'dek'o da person'o'j – ĝi est'is la plej amas'a el ĝis'nun'a'j unu'tag'a'j renkont'iĝ'o'j. Krom rus'land'an'o'j ĉe'est'is gast'o'j el Briti'o/Honkongo kaj Ukrainio.

La program'o daŭr'is ĉirkaŭ dek hor'o'j'n kaj en'hav'is preleg'o'j'n (pri vintr'a'j fest'o'j, pri uz'ad'o de Esperant'o en inter'ret'o, pri divers'a kompren'o de Esperant'o-vort'o'j flank'e de ne'esperant'ist'o'j, pri la viv'o kaj verk'o'j de Iv'a'n Ŝirjaev), poem-deklam'ad'o'n, komun'a'n kant'ad'o'n.

Valentin Melnikov

Rezult'o de la skrutini'o por la Senat'o 2017-21

Post la skrutini'o'j komunik'it'a'j de dek balot'ej'o'j (inkluziv'e tri sub'balot'ej'o'j) el dek, jen la definitiv'a rezult'o de la elekt'o'j al la Senat'o de la Esperant'a Civit'o.

Voĉ'o'j esprim'it'a'j en'tut'e: 158. Voĉ'o'j valid'a'j: 149, el kiu'j 7 si'n'de'ten'a'j.

Por la Verd'a List'o: 103 (72,54%). En 2011: 130 (73,44%).

Por la Blank'a List'o: 39 (27,46%). En 2011: 24 (13,55%).

Seĝ'o'j balot'proporci'e asign'it'a'j laŭ la D’Hondt-sistem'o: Verd'a'j 9, Blank'a'j 4.

Seĝ'o'j balot'premi'e asign'it'a'j: Verd'a'j 6.

Voĉ'o'j laŭ la kandidat'o'j (prefer'o'j):

Verd'a List'o: Silfer 103, Nguefack 76, Nimubona 37, Conde Rey 21, Karib'e 17, Herrero 11, Dello Spedale 9, Nájera 9, Penacchio 9, Attaglo 8, Kirova 8, Läng 8, Lev'i 8, Martinov 8, Mühlemann 8, Waseka 7, Bat'il'a 3, Henry 2, Rabevazaha 2.

Blank'a List'o: Bartek 34, Birindwa 30, Mihalkov 18, Tshamena Omba 16, Koufionou 8, Amstad 7, Beltramini 6, Holevitch 6, Lovriĉ 4, Fiumarella 3, Zavadlav 3, Nawrocki 1, Szilvássy 1.

Elekt'it'a'j balot'proporci'e: Bartek, Birindwa, Conde Rey, Dello Spedale, Herrero, Karib'e, Mihalkov, Nájera, Nguefack, Nimubona, Penacchio, Silfer, Tshamena Omba.

Est'as elekt'it'a'j balot'premi'e: Attaglo, Kirova, Läng, Lev'i, Martinov, Mühlemann.

En la Senat'o sid'os 12 vir'o'j, 7 vir'in'o'j, nom'e 12 el Eŭrop'o, 5 el Afrik'o, 1 el Amerik'o, 1 el Azi'o. Por la mandat'o 2017-2021 la Konsul'o est'os sen. Chamberline Nguefack Zedong, la Vic'konsul'o est'os sen. Giorgio Silfer.

HeKo

Novembr'e ĉe la Nord'a Mar'o

La 19-20an de novembr'o okaz'is la 28a Eŭrop'a rendevu'o en Stella-Plag'e ĉe la Nord'a Mar'o. Ek'de 1989 la Nord'franci'a Esperant'o-Federaci'o ĉiu'jar'e organiz'is ĝi'n unu'e en la urb'et'o Morbecque, sud'e de Dunkerque. En 2010 la Rendevu'o trans'lok'iĝ'is en la mar'bord'a'n urb'et'o'n Stella-Plag'e apud Le Touquet-Paris-Plag'e, kaj far'iĝ'is kompren'ebl'e “la Eŭrop'a Rendevu'o de Stella”.

Post Arlette kaj Edmond Plutniak nun nov'a team'o klopod'as organiz'i ĝi'n, sed ni konserv'is la tradici'o'n. La part'o'pren'ant'o'j elekt'is inter kvar atelier'o'j: Ek'lern'i kaj instru'i la lingv'o'n kun Katalin Kováts, Esperant'a'j Bild'rakont'o'j kun Michel Dechy, Esperant'a literatur'o kun Anne Jausions kaj inici'ad'o al jog'o kun Arlette Plutniak. Ebl'is ankaŭ elekt'i neniu'n atelier'o'n por promen'i kaj profit'i la bel'a'n veter'o'n (aŭ ne).

Kiel kutim'e, est'is libr'o'serv'o propon'it'a de belg'a'j amik'o'j kaj ekspozici'o'j de art'aĵ'o'j far'it'a'j de part'o'pren'ant'o'j. Sabat'e vesper'e ni pov'is aplaŭd'i la inter'naci'e fam'a'n kanzon'ist'o'n JoMo. Li prezent'is si'a'j'n tut'nov'a'j'n kant'o'j'n sen si'a etern'a gitar'o, nur help'it'a de efekt'aparat'o, kiu pov'as ripet'i son'o'j'n. Dum la 28a rendevu'o komenc'iĝ'is la fest'ad'o de la 15-jarĝo de eduk'ad'o.net.

Roch Jullien

Ile'i kongres'os en Bus'a'n

La jubile'a 50a Kongres'o de Ile'i okaz'os en Bus'a'n la 15–22an de juli'o 2017, antaŭ la 102a UK en Seulo. LKK organiz'os karavan'a'n vetur'o'n el Bus'a'n al Seulo por ambaŭ event'o'j. La ĉef'tem'o de Ile'i 2017 est'os “Eduk'ad'o al respekt'o'plen'a turism'o” omaĝ'e al la Inter'naci'a Jar'o de Daŭr'o'pov'a Turism'o, deklar'it'a de UN, kaj al la sub'ten'o de la Kore'a kaj Busana Turism'a'j Organiz'o'j al ambaŭ kongres'o'j, UK kaj de Ile'i.

Busan

Bus'a'n est'as la du'a plej grand'a urb'o de Kore'a Respublik'o ĉe la sud'a mar'bord'o. Ĝi est'as grav'a turism'a centr'o kaj grand'a haven'urb'o, kiu tra la histori'o rol'is kiel pord'o al ekster'a'j land'o'j. Ĝi harmoni'e kun'ig'as la tradici'a'n kaj modern'a'n vizaĝ'o'j'n kun bel'a'j mal'nov'a'j templ'o'j kaj spir'halt'ig'a'j modern'a'j konstru'aĵ'o'j. Dum la Kore'a milit'o ĝi rest'is ne'okup'it'a de la mal'amik'o, kaj tie'n ven'is rifuĝ'int'o'j el ĉiu'j angul'o'j de la tut'a Korei'o. Tial ili'a'j kultur'o'j est'as harmoni'e inter'plekt'it'a'j en la urb'o Bus'a'n.

La kongres'ej'o est'os en la modern'a jun'ul'ar'gast'ej'o “Arpina”. Ĝi situ'as en unu el la turism'e plej vigl'a'j distrikt'o'j de Bus'a'n, Haeundae, ĉe la fam'a strand'o Haeundae, la plej ŝat'at'a ne nur de kore'o'j, sed ankaŭ de ali'land'a'j vizit'ant'o'j. Somer'e tie svarm'as pli ol milion'o da hom'o'j. Mult'a'j turism'a'j cel'o'j kaj vizit'ind'aĵ'o'j trov'iĝ'as je promen'distanc'o de ĝi aŭ ating'ebl'as per mal'long'daŭr'a metro-vetur'o.

“Arpina” dispon'as komfort'a'j'n dorm'o'ĉambr'o'j'n en ambaŭ stil'o'j eŭrop'a kaj kore'a, divers'tip'a'j'n kaj divers'grand'a'j'n salon'o'j'n por divers'a'j kongres'a'j program'o'j, restoraci'o'n, bufed'ej'o'n kaj sport'a'j'n ej'o'j'n kaj instal'aĵ'o'j'n, kiu'j'n la kongres'an'o'j pov'os uz'i, ĉio sub unu tegment'o kaj ĉio bon'prez'a, kun special'a'j rabat'o'j por la grav'a event'o de Ile'i. Kun tia ofert'o kaj proksim'a'j turism'a'j vizit'ind'aĵ'o'j “Arpina” proviz'as taŭg'a'n spac'o'n por trakt'ad'o de la kongres'a tem'o “Eduk'ad'o al respekt'o'plen'a turism'o” kaj por ceter'a, tradici'e riĉ'a kongres'a program'o de Ile'i.

Pli'a'j inform'o'j ĉe: www.ile'i.info

Radojica Petrović
Estr'ar'an'o pri kongres'o'j de Ile'i

Ret: Esperant'ist'o'j kun'ven'os en Ruslanda provinc'o

RET-2017

Rusia Esperant'ist'a Uni'o invit'as part'o'pren'i Rusiajn Esperant'o-Tag'o'j'n (Ret-2017), dediĉ'it'a'j'n al la 140-jar'iĝ'o de Iv'a'n Ŝirjaev, esperant'ist'o, verk'ist'o, pastr'o.

Dat'o'j: 2–9 aŭgust'o 2017.

Tem'o: “Ide'a, filozofi'a kaj religi'a fon'o de Esperant'o”.

Cel'o'j kaj task'o'j: stud'i problem'o'j'n de rusia Esperant'o-mov'ad'o, inter'ŝanĝ'i spert'o'n de Esperant'o-labor'o, kon'at'iĝ'i kun lok'o'j de ag'ad'o de I. Ŝirjaev, dis'vast'ig'i Esperant'o'n en Jaroslavla guberni'o, perfekt'iĝ'i en la lingv'o, kon'at'iĝ'i kun for'a'j lok'o'j de Rusio, plen'riĉ'e ripoz'i.

Lok'o: ripoz'ej'o “Ĉudnoj Dvor” (Strang'ul'a Kort'o), kiu situ'as rand'e de la urb'et'o Poŝeĥonjo (Пошехонье) en Jaroslavla guberni'o, sur'bord'e de Ribinskoje akv'o'rezerv'ej'o. La urb'et'o hav'as kvin mil loĝ'ant'o'j'n kaj fam'as per si'a antikv'a histori'o, kvin river'o'j kaj sep pont'o'j. Poŝeĥonjo trov'iĝ'as je 150 km de u. Jaroslavlo kaj est'as ĉirkaŭ'it'a per dens'eg'a'j natur'a'j arb'ar'o'j. La part'o'pren'ont'o'j loĝ'os en la hotel'o kaj lign'a'j dom'o'j de la ripoz'ej'o. La teritori'o aspekt'as ĉarm'e kaj tre hejm'ec'e, sur ĝi trov'iĝ'as du'etaĝ'a restoraci'o, du rus'a'j vapor'ban'ej'o'j, sport'ej'o, plaĝ'o, laŭb'o'j, saŭn'o, bilard'ej'o, lu'ej'o por bicikl'o'j. Mult'a'j figur'et'o'j el kon'at'a'j rus'a'j fabel'o'j ornam'as la ripoz'ej'o'n. Ebl'os vetur'i per boat'o'j, river'a'j ŝip'et'o'j, fiŝ'kapt'i, organiz'i lign'o'fajr'o'j'n, ktp.

Provizor'a program'o: Re'u-Konferenc'o, lingv'a'j kurs'o'j, Somer'a Universitat'o, kviz'o'j, lud'o'j, vesper'a'j koncert'o'j, “Unu'a'j Leg'o-Tag'o'j omaĝ'e al Iv'a'n Ŝirjaev” kun vizit'o de la vilaĝ'o, kie li di'serv'is, ekskurs'o'j al urb'o'j Tutajev kaj Ribinsk.

PostRETa program'o: du'tag'a rest'ad'o en la urb'o Jaroslavlo kaj vizit'o al la urb'o Kostroma.

Part'o'pren'o: ni invit'as ĉiu'j'n esperant'ist'o'j'n de ni'a vast'a Rusio, ankaŭ bon'ven'as ekster'rusi'a'j gast'o'j. Ĉiu dezir'ont'o ricev'os invit'leter'o'n de Re'u por prezent'i ĝi'n al konsul'ej'o de Ruslando.

Loĝ'ad'o: En 2-3-4-5–lit'a'j ĉambr'o'j kun duŝ'o'j kaj neces'ej'o'j. Ekstrem'okaz'e, ebl'os tend'um'i.

Manĝ'ad'o: organiz'it'e en la ripoz'ej'a restoraci'o 3-foj'e tag'e.

Al'iĝ'kotiz'o:

Ĝis 31.01.2017

1200 rubl'o'j por membr'o'j de Re'u

1500 rubl'o'j por ne'membr'o'j de Re'u

25 eŭr'o'j por ekster'rusi'an'o'j

Infan'o'j kaj lern'ej'an'o'j kotiz'o'n ne pag'os.

Ek'de 01.02.2017 la kotiz'o'j alt'iĝ'os je 100 rubl'o'j kaj 5 eŭr'o'j.

Al'iĝ'il'o: http://www.re'u.ru/kalendar'o/alighilo/Ret-2017/

Detal'a'j'n inform'o'j'n pri al'iĝ'o, pag'o, program'kontribu'o, ktp bon'vol'u pet'i ĉe la kun'ord'ig'ant'o de la Ok Svetlana Smetanina: svsmetanina@yandex.ru.

Bon'ven'o'n!

Konciz'e

La urb'a komitat'o pri konstru'ad'o, medi'o k evolu'ig'o de la Esperant'o-urb'o Herzberg unu'anim'e voĉ'don'is, ke la plac'o apud la Federaci'a Strat'o 243 k ĉef'strat'o (komenc'o de pied'ir'zon'o) en Herzberg en april'o 2017 ricev'u la oficial'a'n nom'o'n Zamenhof-Plac'o / Zamenhof-Platz; la komitat'a'n decid'o'n unu'anim'e aprob'is la administraci'a komitat'o (Verwaltungsausschuss) kun ĉ. 20 deput'it'o'j de divers'a'j parti'o'j. En la plac'o jam est'as Zamenhof-monument'o, inaŭgur'it'a 15 dec 2009. (ICH)

13 dec 2016 est'is establ'it'a la nov'a Parlament'a Grup'o de Lingv'o Esperant'o (PGLE) en la Pollanda Sejmo (mal'super'a ĉambr'o de la Pollanda Parlament'o, en kiu part'o'pren'as ankaŭ an'o'j de la Senat'o – la super'a parlament'a ĉambr'o). PGLE plan'as okaz'ig'i en la Parlament'o solen'a'n renkont'iĝ'o'n inter politik'ist'o'j k e-ist'o'j je la ven'ont'jar'a nask'iĝ'dat'o de Zamenhof. (Eduard'o Kozyra, Marian Zdankowski)

La kore'a reg'ist'ar'o nom'um'is si'a'n nov'a'n ambasador'o'n por Vatikan'o; la nom'um'it'a person'o est'as la kore'a e-ist'o Jeong Jong-hju, kiu verk'is kelk'a'j'n libr'o'j'n en Eo.

La mult'lingv'a ret'ej'o Ipernity, kiu'n mult'a'j e-ist'o'j ek'uz'is en 2007 pro ĝi'a E-fasad'o, ferm'iĝ'os fin'e de januar'o 2017 pro ekonomi'a'j problem'o'j. (Liber'a Foli'o)

12 dec en la Naci'a Bibliotek'o de Hispanio (Madrido) est'is prezent'it'a la verk'o El Quijote universal, kun traduk'o de divers'a'j ĉapitr'o'j al 150 lingv'o'j k lingv'o'variant'o'j. Ĉe la prezent'ad'o oni leg'is pec'o'j'n en du dek'o'j da lingv'o'j; fragment'o'n el Donkiĥot'o en Eo leg'is la prezid'ant'o de Hispan'a E-Federaci'o José Antonio del Barrio. (La Bit'bulten'o)

10-11 dec en la urb'o Cheste (Valencio, Hispanio) okaz'is la 1a Foir'o de la Asoci'o'j, kun la part'o'pren'o de la lok'a E-grup'o Lum'radi'o; en la unu'a tag'o pri Eo preleg'is la uson'a e-ist'o Dennis Keefe. (La Bit'bulten'o)

39 akademi'an'o'j voĉ'don'is por elekt'i la direktor'o'n de la Sekci'o Literatur'o de la Akademi'o de Eo; kiel direktor'o est'as elekt'it'a Humphrey Tonkin. (Oficial'a'j inform'o'j de Ad'e)

La Estr'ar'o de UEA nom'um'is per unu'anim'a decid'o la nov'a'n prezid'ant'o'n k la nov'a'n sekretari'o'n de la Bel'art'a'j Konkurs'o'j de UEA: Miguel Fernández Martín k Miguel Gutiérrez Adúriz. (GK UEA)

En Google play aper'is PReVo – port'ebl'a versi'o de la liber'a Ea “Ret'a Vort'ar'o” (Re-Vo) por androido, t. e. por tabul'komput'il'o'j k poŝ'telefon'o'j, uz'ebl'a sen ret'konekt'o kun rapid'a serĉ'ebl'o per la klav'ar'o. (Ret-Info / Lingv'o-Studi'o)

La 22a kongres'o de Ukraina E-Asoci'o (Kievo, 25-27 nov 2016) aprob'is nov'a'n statut'o'n k elekt'is nov'a'n estr'ar'o'n de la asoci'o: Jevhen Kovtonjuk (prezid'ant'o), Ihor Glagolevskij, Viktor Jaskovec, Viktor Pajuk, Oleh Rohalskij, Serhij Ŝmatkov, Niko Voloŝin. (Ukraina Stel'o)

Ses'dek'o da vizit'ant'o'j ven'is al la Centr'a Ofic'ej'o de UEA por la 45a Mal'ferm'a Tag'o k seminari'o pri inform'ad'o, okaz'int'a'j en Roterdam'o 26-27 nov 2016. (Ek'o)

Tribun'o

Zamenhof-urb'o sen Zamenhof?

Belostoko

En la juni'a kajer'o de La Ond'o prezid'ant'o de Bjalistoka Esperant'o-Societ'o (BES) Przemysław Wierzbowski klar'ig'is la situaci'o'n pri la Centr'o Zamenhof en Bjalistoko. Hodiaŭ ni aper'ig'as li'a'n klar'ig'o'n pri la decid'o de la urb'a konsili'o de Bjalistoko ne nom'i la 2017an jar'o'n “Jar'o de Zamenhof” en la urb'o. La sub'a tekst'o unu'e aper'is la 18an de decembr'o en la ret'ej'o Liber'a Foli'o.

Komenc'e de decembr'o Tadeusz Truskolaski, la urb'estr'o de Bjalistoko, kun'vok'is gazet'ar'a'n konferenc'o'n kaj anonc'is, ke dum kun'sid'o de la urb'a konsili'o la 12an de decembr'o li propon'os nom'i la ven'ont'a'n jar'o'n Jar'o de Zamenhof. La urb'estr'ar'o jam decid'is pri divers'a'j ag'ad'o'j en 2017: tri'lingv'a re'el'don'o de histori'a gvid'libr'o tra Bjalistoko de Jakobo Ŝapiro, nov'a mur'pentr'aĵ'o, muzik'disk'o de bjalistokaj muzik'ist'o'j en Esperant'o kaj histori'a konkurs'o pri Esperant'o kaj Zamenhof, kiu'n organiz'os lok'a Arme-muze'o.

Mi est'is invit'it'a al la konferenc'o por prezent'i la plan'o'j'n de BES: en maj'o 2017 ni organiz'os Pol'a'n Esperant'o-Kongres'o'n, kiu'n sub'ten'os Bjalistoka Kultur'centr'o, ni plan'as el'don'i poezi'o'n de la lok'a poet'o Wiesław Kazanecki en Esperant'o kaj pol'a'n-Esperant'a'n “kuir'libr'o'n de Klar'a Zamenhof”, kiu en'hav'os recept'o'j'n de la jud'a kuir'art'o el la epok'o de Zamenhof. Por ricev'i mon'sub'ten'o'n por ambaŭ el'don'aĵ'o'j mi verk'is du projekt'o'j'n en konkurs'o de la urb'o, kiu dediĉ'is cent mil zlot'o'j'n por kultur'a'j iniciat'o'j lig'it'a'j kun Esperant'o en 2017.

La 12an de decembr'o vic'urb'estr'o Rafał Rudnicki refer'is pri la projekt'o menci'ant'e la decid'o'n de Unesk'o kaj la mond'a'n re'kon'at'ec'o'n de la plej fam'a bjalistok'an'o, Ludovik'o Zamenhof.

Mi parol'is pri la plan'at'a ag'ad'o en kaj ekster Bjalistoko kaj pri la laŭd'ind'a hered'aĵ'o de la iniciat'int'o de Esperant'o, kaj demand'is la konsili'o'n kiu'n vizaĝ'o'n hav'u Bjalistoko en la mond'o – ĉu ŝovinism'a'n kaj antisemit'a'n, kio est'as last'a'temp'e popular'a opini'o pri la urb'o, ĉu toler'em'a'n kaj mal'ferm'a'n, reprezent'at'a'n de Zamenhof. Dum si'a'j el'paŝ'o'j konservativ'a'j konsili'an'o'j el la parti'o Jur'o kaj Just'ec'o kaj la fi'fam'a konsili'an'o Dariusz Wasilewski pruv'is, ke kontraŭ la decid'o ekzist'as nur ne'raci'a'j, antaŭ'juĝ'a'j argument'o'j:

– Ne, ĉar la ven'ont'a jar'o jam est'as elekt'it'a la Jar'o de Piłsudski, kaj ebl'e oni ne rajt'as hav'i pli ol unu jar-patron'o'n (ĉe'est'ant'a jur'ist'o dir'is, ke pov'as est'i eĉ 100 patron'o'j).

– Ne, ĉar la propon'o ven'as tre mal'fru'e, eĉ ofend'e mal'fru'e por Zamenhof (en la pas'int'a jar'o la Jar'o de Siedzikówna est'is anonc'it'a eĉ pli mal'fru'e).

– Ne, ĉar Zamenhof est'as mal'grav'a person'o, unu el mult'a'j sen'sukces'a'j utopi'ist'o'j, krom'e di'o por baha'an'o'j kaj por «ŝinto'ist'a'j sekt'o'j»; Esperant'o'n de'nask'e parol'as nur mil hom'o'j, kaj eĉ la lingv'o kling'on'a est'as pli popular'a ol ĝi; la esperant'ist'o'j trud'as si'a'j'n ideal'o'j'n; la lingv'o est'as sen kultur'a baz'o.

Kelk'a'j konsili'an'o'j (mal'dekstr'o, Civit'an'a Platform'o) defend'is ni'a'n vid'punkt'o'n. La antaŭ'vid'ebl'e negativ'a rezult'o est'is 12 kontraŭ, 11 por. Tio, kio sekv'is, est'is ard'a kritik'o de la urb'a konsili'o de Bjalistoko far la pol'a kaj inter'naci'a gazet'ar'o'j, ĉe kiu'j mi raport'is la sen'senc'o'n de la decid'o kaj tio'n, ke malgraŭ ĉio la Jar'o de Zamenhof est'os celebr'at'a en li'a nask'iĝ'urb'o.

La decid'o est'is nur simbol'a. Ĝi rid'ind'ig'is la konsili'o'n, kaj tra ĝi – Bjalistokon mem. Tamen ni sent'as sub'ten'o'n de la urb'estr'o kaj far'os ĉio'n, kun'e kun Bjalistoka Kultur'centr'o, Centr'o Ludovik'o Zamenhof, ne'reg'ist'ar'a'j organiz'aĵ'o'j kaj la Esperant'o-mov'ad'o ĝeneral'e, por ke Esperant'o est'u bon'e vid'ebl'a en Bjalistoko en la ven'ont'a jar'o. Ni ek'os jam la 2an de januar'o per solen'a anonc'o de la Jar'o de Zamenhof, kiu okaz'os malgraŭ ĉio. Ni fos'u ni'a'n sulk'o'n.

Przemysław Wierzbowski

Not'o'j

1. Przemysław Wierzbowski. Esperant'o ne mal'aper'os en Bjalistoko! // La Ond'o de Esperant'o, 2016, №6. http://sezon'o'j.ru/2016/06/bjalistoko-2/

2. http://www.liber'a'foli'o.org/2016/12/18/zamenhof-urb'o-sen-zamenhof/

3. En april'o unu el la konsili'an'o'j, Dariusz Wasilewski, aparten'ant'a al la konsili'a grup'o de la urb'estr'o, uz'is ŝovinism'a'j'n argument'o'j'n kontraŭ la “sen'sukces'a utopi'ist'o Zamenhof”, kontraŭ li'a jud'a hered'aĵ'o kaj kontraŭ Esperant'o kaj ties “krim'a ideologi'o”.

Nov'a ret'ej'o de E@I pri la Manifest'o de Prago

Praga Manifesto

Okaz'e de la Zamenhof-fest'o E@I lanĉ'is nov'a'n ret'ej'o'n, kies ĉef'a cel'o est'as prezent'i divers'lingv'e la en'hav'o'n de la Manifest'o de Prago en vigl'a, modern'a manier'o. La paĝ'o'n http://manifest'o.iks'o.net real'ig'is ital'a volont'ul'o Edoardo Nannotti kadr'e de si'a EVS (Eŭrop'a Volont'ul'a Serv'o) en E@I.

Ĉi-jar'e la Manifest'o iĝ'is 20-jar'a, sed neni'o'n perd'is pri si'a valor'o kaj mesaĝ'o. Kiel dir'as Peter Baláž, kun'ord'ig'ant'o de E@I: “Manifest'o de Prago est'is por mi unu el unu'a'j dokument'o'j, kiu'n mi pri Esperant'o kaj ties mov'ad'o leg'is. Laŭ mi ĝi tre traf'e kaj sam'temp'e skiz'e prezent'as ĉef'a'n mesaĝ'o'n de la E-mov'ad'o, parol'as pri lingv'a demokrati'o, divers'ec'o kaj hom'a emancip'iĝ'o – tem'o'j daŭr'e tre grav'a'j kaj aktual'a'j”.

Laŭ la manifest'o mem, ĝi est'as deklar'o de “an'o'j de la tut'mond'a mov'ad'o por la progres'ig'o de Esperant'o” kaj direkt'iĝ'as “al ĉiu'j reg'ist'ar'o'j, inter'naci'a'j organiz'aĵ'o'j, kaj hom'o'j de bon'a vol'o”. Ĝi re'konfirm'as la tradici'a'j'n cel'o'j'n de la Esperant'o-mov'ad'o kaj detal'ig'as en sep princip'o'j star'punkt'o'j'n pri Esperant'o.

La Manifest'o prezent'as do sep princip'o'j'n, kiu'j'n ĝi “konsider'as esenc'a'j por just'a kaj efik'a lingv'a ord'o”. Ankaŭ per tio la Manifest'o esprim'as, ke ĝi cel'as ali'a'n lingv'a'n ord'o'n ol la nun'a'n, nom'e la ĝeneral'a'n en'konduk'o'n de Esperant'o tradici'e nom'at'a'n fin'a venk'o. Kiel al'don'as Peter Baláž: “Ĉu jam iam la fin'a venk'o okaz'os aŭ ne, la Manifest'o de Prago est'as tre interes'a kaj pens'ig'a dokument'o, kiu hav'as si'a'n grav'a'n lok'o'n en la Esperant'o-mov'ad'o. Tial ankaŭ ek'est'is tiu ĉi ret'ej'o, kiu cel'as per atent'o'kapt'a, al'log'a manier'o prezent'i ĝi'n divers'lingv'e al la nun'temp'a publik'o”.

Prepar'iĝ'as pli'a'j part'o'j por la ret'ej'o, plan'o est'as ekzempl'e liver'i la dokument'o'n kiel el'ŝut'ebl'a'n afiŝ'o'n aŭ fald'foli'o'n en PDF por pres'ad'o aŭ pli'a ret'a uz'o.

E@I

Pri la est'ont'ec'o de La Ond'o de Esperant'o (3)

Mi tut'e bon'e kompren'as ke vi dev'as for'las'i la paper'a'n mond'o'n pri La Ond'o, sed sam'temp'e bedaŭr'as tiu'n decid'o'n. Mi mem ne plu hav'as lok'o'n fizik'a'n por konserv'i paper'aĵ'o'j'n, eĉ ni'a'j libr'o'j kuŝ'as en for'a depon'ej'o, ne al'ir'ebl'a, sed sam'temp'e mi tim'as, ke por la pli vast'a publik'o la pres'aĵ'o'j hav'as pli da valor'o. Sam'temp'e ni est'u ekonomi'a'j por la natur'o, por la arb'o'j kaj ne riĉ'ig'u la poŝt'o'serv'o'n (dir'as tio'n fil'in'o de poŝt'ist'o).

Katalin Kováts (Nederlando)

Tre bedaŭr'ind'e mi akcept'is vi'a'n inform'o'n pri vi'a decid'o pri la est'ont'ec'o de La Ond'o de Esperant'o. Tio signif'as, ke futur'e oni pov'os leg'i tiu'n bel'a'n kaj mult'flank'a'n Esperant'a'n inform'il'o'n nur sid'ant'e ĉe komput'il'o… Mi person'e ŝat'as kun la paper'a form'o de La Ond'o sid'i en la verand'o kaj leg'i interes'ant'a'j'n artikol'o'j'n en la revu'o. Krom tio, la paper'a form'o ebl'as mi'n ven'i kun ĝi al mi'a'j amik'o'j por kun'e leg'i kaj pri'diskut'i aktual'a'j'n tem'o'j'n (ekzempl'e, “Vid'e de Bruselo”). La jar'kolekt'o'n de La Ond'o mi lig'os en unu broŝur'o por leg'i ĝi'n post'e. Kar'a'j Esperant'a'j amik'o'j, ĉar en futur'o tio ŝanĝ'iĝ'os, mi kun bedaŭr'o anonc'as, ke mi ĉes'as est'i abon'ant'o de La Ond'o.

Mil'a'n Škrlj (Sloveni'o)

Dank'o'n pro la paper'a'j gazet'o'j de La Ond'o de Esperant'o dum la pas'int'a'j jar'o'j. Nun, kiam La Ond'o est'os nur en elektron'ik'a form'o, mi dev'as inform'i, ke ni'a societ'o (Esperant'o-societ'o en Turk'u) ne plu pov'as abon'i ĝi'n al la ĉef'bibliotek'o de Turk'u. Ni dezir'as, ke la gazet'o est'as vid'ebl'a en la bret'ar'o de la bibliotek'o kaj tiel leg'ebl'a aŭ almenaŭ foli'um'ebl'a ankaŭ por la grand'a publik'o. Mi bedaŭr'as tio'n, sed cert'as ke vi kompren'as. Ni natur'e inform'os pri La Ond'o al nov'ul'o'j kaj uz'as la paper'a'j'n kopi'o'j'n kiel reklam'il'o'j.

Mi person'e abon'as la ret'a'n versi'o'n de La Ond'o tra ni'a per'ant'o.

Ĉio'n bon'a'n al vi ambaŭ kaj al vi'a gazet'o por la jar'o 2017!

Tiina Oittinen (Finnlando)

Mi al'iĝ'as al tiu bedaŭr'o de Tiina Oittinen, ja ankaŭ ni oft'e prezent'is la paper'a'n versi'o'n en la lok'a bibliotek'o, en inform'bud'o'j, ĉe prezent'ad'o'j, ktp. Ni kompren'as la kial'o'j'n de ne'aper'ig'o, tamen, ĝi mank'os al ni.

Dank'ant'e la sen'lac'a'n labor'o'n por La Ond'o, dezir'ant'e agrabl'a'j'n jar'fin'a'j'n fest'o'tag'o'j'n kaj ĉio'n bon'a'n por la nov'a jar'o,

Zófia Kóródy (Esperant'o-urb'o Herzberg, Germanio)

Mort'is soldat'o de Esperant'o

Fidel Castro

La mort'o de Fidel Castro apart'e traf'is la tut'mond'a'n mov'ad'o'n por la inter'naci'a lingv'o Esperant'o. Li'a favor'o al la mov'ad'o por Esperant'o kulmin'is en la deklar'o okaz'e de la Universal'a Kongres'o de Esperant'o en Havano en 1990: “Mi est'as soldat'o de Esperant'o”.

Efektiv'e li aparten'is al tiu'j gvid'ant'o'j de la tut'mond'a social'ism'a mov'ad'o, kiu'j tre fru'e re'kon'is la lig'it'ec'o'n inter la ideal'o'j de Esperant'o kaj la ideal'o'j de social'ism'o.Ekzempl'e Lenin, Maŭ Ze-dong, Ho Chi Minh, Tit'o kaj mult'a'j ali'a'j.

Ili'a sub'ten'o kaj la memor'o pri tiu sub'ten'o est'as apart'e grav'a'j en la nun'a epok'o en kiu naci'ism'a'j ide'o'j ŝajn'as pli'grav'iĝ'i ĉie en la mond'o, dum la parol'ant'o'j de Esperant'o daŭr'e prov'as dis'vast'ig'i ide'o'j'n pri inter'naci'ism'o kaj inter'naci'a solidar'ec'o inter ĉiu'j popol'o'j grand'a'j kaj mal'grand'a'j, riĉ'a'j kaj mal'riĉ'a'j.

Dank'o'n, Fidel! Ni sci'as, ke ankaŭ vi abund'e help'is al ali'a'j popol'o'j kaj ni plu'port'os vi'a'j'n ide'o'j'n.

Renat'o Corsetti
Eks'a prezid'ant'o de UEA

Deklar'o de UEA okaz'e de la Tag'o de Hom'a'j Rajt'o'j

La 10a de decembr'o est'as la Inter'naci'a Tag'o de Hom'a'j Rajt'o'j. Ĉi-jar'e ni fest'as la 68an dat're'ven'o'n de la Universal'a Deklaraci'o de Hom'a'j Rajt'o'j, la plej fundament'a kaj ampleks'a atest'o de inter'kompren'iĝ'o pri individu'a'j rajt'o'j kaj fundament'a'j liber'ec'o'j iam ajn ating'it'a. Esperant'a traduk'o de la Deklaraci'o est'as de'long'e leg'ebl'a en la oficial'a ret'ej'o de Unu'iĝ'int'a'j Naci'o'j: http://www.ohchr.org/En/UDHR/Pages/Language.aspx?LangID=1115. Ĝi rest'as kon'ind'a por ĉiu esperant'ist'o.

Universal'a Esperant'o-Asoci'o fier'as pro si'a asoci'iĝ'o kun la Universal'a Deklaraci'o. Jam pli ol unu jar'o'n antaŭ la fin'a ratif'o de la Deklaraci'o en decembr'o 1948, la Asoci'o en'konduk'is paragraf'o'n en si'a Statut'o, laŭ kiu la hom'a'j rajt'o'j est'as “esenc'a antaŭ'kondiĉ'o” por ĝi'a labor'o por inter'naci'a komunik'ad'o kaj inter'kompren'iĝ'o. Tra la post'a'j jar'dek'o'j, UEA vast'e uz'is Esperant'o'n por inform'i ni'a'j'n membr'o'j'n tra la tut'a mond'o pri la grav'ec'o de hom'a'j rajt'o'j kaj por instig'i ili'n dis'vast'ig'i tiu'n mesaĝ'o'n en la propr'a'j komun'um'o'j.

Ven'ant'e tuj post la fin'o de unu el la plej grand'a'j konflikt'o'j en la hom'a histori'o, la Universal'a Deklaraci'o mark'is rar'a'n moment'o'n de unu'anim'ec'o en la inter'naci'a komun'um'o. Tiu'n unu'anim'ec'o'n UEA firm'e dezir'as konserv'i, protekt'i kaj re'star'ig'i en la nun'a period'o de inter'naci'a mal'cert'o kaj streĉ'it'ec'o, kiam la kapabl'o'j por konstru'i pli bon'a'n mond'o'n tiel abund'as kaj la obstakl'o'j al ties ating'o est'as tiel mal'facil'e super'ebl'a'j. Ni salut'as Unu'iĝ'int'a'j'n Naci'o'j'n kiel gvid'lum'o'n de esper'o en aflikt'at'a mond'o, kaj ni re'nov'ig'as ni'a'n promes'o'n kun'help'i en antaŭ'e'n'ig'o de inter'naci'a kompren'o en spirit'o de egal'ec'o, mal'ferm'a debat'o, kaj praktik'a help'o al la sufer'ant'o'j.

GK UEA

Arkiv'o

Ced, Unesk'o, kaj la “post'hamburg'a” UEA

Rakont'o el la pas'int'ec'o de Humphrey Tonkin

La ĉef'artikol'o en la april'a numer'o de la revu'o Esperant'o de 1974 ven'is kiel duŝ'o de frost'a akv'o. “UEA en danĝer'o de mal'integr'iĝ'o”, kri'is ĝi'a titol'o; “Admon'o al la membr'ar'o” glos'is la en'hav'tabel'o. La artikol'o mem, verk'it'a de la prezid'ant'o de la Asoci'o, Iv'o Lapenna, atent'ig'is pri “la sub'fos'a ag'ad'o de grup'et'o da person'o'j, kiu'j pro divers'a'j obskur'a'j motiv'o'j klopod'as detru'i la ating'o'j'n kaj grav'e kompromit'i ĉiu'j'n objektiv'a'j'n valor'o'j'n en la Esperant'o-mov'ad'o.” Tiu grup'et'o, laŭ la artikol'o, “per obskur'a'j komplot'o'j … kaj per krim'a'j ag'o'j” cel'as “kalumni'i kaj nigr'ig'i” la prezid'ant'o'n de UEA kaj, tra li, la tut'a'n Asoci'o'n, ŝajn'e “por kontent'ig'i si'a'j'n person'a'j'n tro blov'it'a'j'n ambici'o'j'n.”

Esperanto

Ĉu ver'e neces'is tiel ĝen'i si'n pri “mal'grand'a grup'o”, pri ia “kvar'person'a band'o” de komplot'ant'o'j? Nu, jes, ĉar, laŭ la artikol'o la danĝer'o inter'temp'e tamen far'iĝ'is mult'e pli grand'a: nun al'iĝ'is al la grup'o hom'o'j kiu'j cel'as “plen'e ek'reg'i la Asoci'o'n kaj util'ig'i ĝi'n por si'a'j politik'a'j cel'o'j”, nom'e la gvid'ant'o'j de la Esperant'o-asoci'o'j de la social'ist'a'j ŝtat'o'j de mez'a kaj orient'a Eŭrop'o.

Leg'ant'e tiu'j'n vort'o'j'n mi gap'is. Mal'mult'a'j asoci'o'j sukces'is ten'i si'n kun'a'j dum la Mal'varm'a Milit'o: plej oft'e mov'ad'o'j dis'split'iĝ'is inter okcident'o kaj orient'o. Ĉu ver'e Iv'o Lapenna nun deklar'as tiu'n zorg'e konserv'it'a'n harmoni'o'n fin'it'a? Aŭ ĉu tem'as ĉi tie pri pli person'a tag'ord'o? Mi ja rimark'is, ke kresk'as opozici'o al Lapenna en la komitat'o de UEA, fakt'e ke ĝi est'is mult'e pli larĝ'a ol “mal'grand'a grup'o”; sed akuz'i la tut'a'n Esperant'o-mov'ad'o'n de orient'a Eŭrop'o pri politik'a trans'pren'o de UEA ŝajn'is al mi ag'o strategi'e ne'pens'ebl'a kaj fakt'e mal'probabl'a. La tut'a artikol'o, mi'a'taks'e, est'is ia miks'aĵ'o de ofend'it'a dign'o kaj konspir'o'teori'o – fand'it'a kun ekster'ordinar'a mal'kapabl'o disting'i la propr'a'j'n ating'o'j'n kaj sukces'o'j'n de la prezid'ant'o dis'de la ating'o'j kaj sukces'o'j de la Asoci'o kaj la Esperant'o-mov'ad'o ĝeneral'e. La jar'o 1974 est'is elekt'o'jar'o en UEA, kaj la prezid'ant'o Lapenna, kiu re'elekt'iĝ'is en Londono en 1971 per nur kelk'a'j voĉ'o'j kontraŭ la okcident'stil'a industri'ist'o E. L. M. Wensing, nun front'is ribel'o'n ĝust'e de tiu mal'dekstr'a flank'o kiu ebl'ig'is li'a'n re'elekt'o'n en 1971. La alarm'a artikol'o, do, ŝajn'e konsist'ig'is unu'a'n kanon'paf'o'n en prezid'ant'a elekt'o'kampanj'o. Ĝi per unu bat'o frakas'is la iluzi'o'n de rutin'a'j elekt'o'j en harmoni'a etos'o kaj plonĝ'ig'is la Asoci'o'n en kriz'o.

Dum ĉio ĉi dis'volv'iĝ'is en Roterdam'o, mi sid'is en Uson'o esenc'e ekster la flu'o. Fakt'e, sur'lok'e mi hav'is mult'e tro da task'o'j por ĝen'iĝ'i pri la afer'o'j de UEA. En 1971, tut'e jun'a, mi selekt'iĝ'is por plen'um'i grav'a'n rol'o'n en mi'a universitat'o, la Universitat'o de Pensilvani'o, kie mi est'is literatur'a profesor'o: oni pet'is mi'n lanĉ'i profund'a'n re'form'o'n de la stud'program'o de la universitat'o, respond'e al sen'precedenc'e sever'a student'a “ribel'ad'o” – si'a'vic'e part'o de la jun'ul'ar'a ribel'ad'o, kiu tiu'temp'e rul'iĝ'ad'is trans Uson'o, lig'it'e kun uson'a'j politik'a'j evolu'o'j kaj la real'a tim'o, kiu'n mult'a'j student'o'j sent'is antaŭ la ebl'a dev'ig'o milit'i en Vjetnami'o. Mi trans'pren'is tiu'n nov'a'n ofic'o'n en januar'o 1971 – kaj preskaŭ tuj la student'o'j okup'is la administr'a'n dom'o'n de la universitat'o, tiel ke mi est'is dev'ig'at'a ĉiu'tag'e al'ir'i mi'a'n ofic'ej'o'n, en unu al'o de tiu konstru'aĵ'o, tra la fenestr'o – ekzempl'o de perd'o de profesi'a dign'o de tut'e ali'a spec'o ol tiu de Lapenna en 1974…

Mi'a mandat'o kiel prezid'ant'o de TEJO (mi je tiu punkt'o est'is dek jar'o'j'n estr'ar'an'o kaj nun ating'is aĝ'o'n tro alt'a'n por jun'ul'ar'a'j afer'o'j) fin'iĝ'is en juli'o 1971. Pro mi'a'j nov'a'j profesi'a'j dev'o'j, kaj ankaŭ ĉar mi sufiĉ'e oft'e kun'puŝ'iĝ'is kun mi'a mentor'o Lapenna en la jar'o'j 1969-71 (jar'o'j, en kiu'j TEJO si'n fleks'is por adapt'iĝ'i al la humor'o de la tut'mond'a jun'ul'ar'a “ribel'o”), mi decid'is rezign'i pri mi'a lok'o kiel komitat'an'o. Mi ĉe'est'is la Universal'a'n Kongres'o'n en Londono en 1971, sed ne plu kiel komitat'an'o; kaj mi elekt'is ne ir'i al Portland en 1972, nek al Beogrado en 1973.

En Pensilvani'o la defi'a kaj ekscit'o'plen'a re'muld'o de la stud'program'o antaŭ'e'n'ir'is. Student'o'j daŭr'e protest'is, sed iom post iom ili'a'j interes'o'j re'e en'flu'is pli intelekt'a'j'n kanal'o'j'n: kvankam disciplin'o'mank'a'j, la student'o'j de tiu period'o est'is pli sci'vol'em'a'j, pli kre'em'a'j, ol en iu ali'a period'o de mi'a profesor'a karier'o. Mi komenc'is sent'i la mank'o'n de normal'a profesor'a viv'o, kaj ĉiu'okaz'e la re'form'o'j, kiu'j'n ni cel'is, est'is pli-mal'pli komplet'a'j. En 1974 mi decid'is eks'iĝ'i el mi'a administr'a posten'o kaj re'ir'i al plen'temp'a profesor'ec'o kaj al mi'a'j doktor'a'j student'o'j.

Tiu decid'o ne tuj real'iĝ'is: oni konvink'is mi'n rest'i ankoraŭ unu jar'o'n. En 1975 mi ricev'is for'permes'o'n por pas'ig'i unu jar'o'n ĉe la Oksford'a Universitat'o kiel stipendi'ul'o Guggenheim. Mi re'ven'is al Pensilvani'o nur en 1976.

Inter'temp'e, la eksplod'o'j en Roterdam'o ating'is i'a'n kulmin'o'n. Victor Sadler, la tiam'a redaktor'o de la revu'o Esperant'o (tiu'temp'e la redaktor'o est'is salajr'at'a ofic'ist'o de la Asoci'o), eks'iĝ'is protest'e kiam Iv'o Lapenna insist'is, ke la april'a artikol'o de 1974 aper'u. Sadler argument'is, ke tiu insist'o lez'as li'a'n redaktor'a'n sen'de'pend'ec'o'n. Cert'e li, kiel mult'a'j ali'a'j person'o'j intim'e lig'it'a'j al la Asoci'o, kompren'is, ke tiel incendi'a artikol'o nepr'e pli'akr'ig'os la dis'divid'o'j'n de opini'o'j inter la komitat'an'o'j. Tio ja okaz'is.

Ivo Lapenna

Lapenna ne tut'e mal'prav'is kiam li skrib'is pri “grup'et'o da person'o'j” kiu kaŭz'as por li problem'o'j'n: ja trov'iĝ'is en la sin'o de la komitat'o hom'o'j (fakt'e grup'o, ne nur “grup'et'o”), kiu'j prefer'us ke Lapenna ne re'elekt'iĝ'u en 1974, aŭ kiu'j real'ism'e taks'is, ke li ne hav'os sufiĉ'a'j'n voĉ'o'j'n por re'elekt'iĝ'i. La raz'o'kling'a majoritat'o per kiu li venk'is en la elekt'o'j de 1971 esenc'e for'vapor'iĝ'is. Ebl'e, tamen, la april'a artikol'o ne est'is la unu'a paf'o de elekt'o'kampanj'o, sed, mal'e, re'kon'o, ke la opozici'o al li'a plu'a prezid'ad'o simpl'e tro'fort'iĝ'is.

Oni pov'as demand'i kial tio okaz'is? Lapenna, kiel ĉiu'j hom'o'j agnosk'is, est'is fajr'a person'ec'o – hom'o kiu tra la jar'o'j front'is enorm'a'j'n politik'a'j'n kaj person'a'j'n problem'o'j'n, ekzil'it'o el la propr'a land'o, kiu tamen trov'is sukces'o'n en si'a profesi'a medi'o ĉef'e per obstin'a insist'o pri la propr'a'j (el'star'a'j) kvalit'o'j. Li mal'facil'e toler'is kontraŭ'star'o'n. Hom'o de lim'ig'it'a humur'sent'o, li neniam plen'e kompren'is la tip'e brit'a'n ironi'o'n kiu ĉirkaŭ'is li'n ne nur en la profesi'a viv'o sed ankaŭ en la Esperant'a. Li inspir'is ĉe si'a'j ge'amik'o'j ekster'ordinar'a'n lojal'ec'o'n kaj admir'o'n, grand'part'e plen'e merit'it'a'n. Li'a si'n'dediĉ'o al Esperant'o est'is komplet'a, total'a, kaj li mal'facil'e kompren'is la pli loz'a'n star'punkt'o'n rilat'e la lingv'o'n, kiu'n li renkont'is en si'a'j mal'pli intens'a'j ĉirkaŭ'ul'o'j. Retrospektiv'e, oni vid'as, ke la ne'fleks'ebl'o de li'a person'ec'o ne'evit'ebl'e konduk'us al sen'rev'iĝ'o pri la esperant'ist'a'j koleg'o'j.

Mi mem mal'facil'e konsent'is kandidat'iĝ'i kiel prezid'ant'o kontraŭ Lapenna. Nur en la antaŭ'last'a minut'o mi akcept'is tiu'n propon'o'n kaj nur en la post'last'a Lapenna mem re'tir'is si'a'n kandidat'ec'o'n. La okaz'int'aĵ'o'j en la Universal'a Kongres'o en Hamburg'o en 1974 est'is jam oft'e rakont'at'a'j, de ambaŭ flank'o'j en la disput'o; mi ne ripet'os ili'n ĉi tie. Sed nun mi ven'u al la kern'o de la demand'o….

Jun'a kaj prezid'ant'o de UEA, mi trov'iĝ'is en ekster'ordinar'a situaci'o kiam mi re'e ating'is mi'a'n hejm'o'n en Uson'o post la UK. Plen'temp'e okup'at'a de student'a'j demonstraci'o'j kaj delikat'a'j trakt'o'j kun la universitat'a'j instanc'o'j, mi subit'e hav'is nov'a'j'n zorg'o'j'n en la form'o de asoci'o postul'a je mi'a plen'temp'a atent'o. La april'a artikol'o ne'evit'ebl'e kolor'ig'is la bild'o'n de mult'a'j esperant'ist'o'j, kiu'j supoz'is, ke, ĉar mi est'is sub'ten'at'a ne nur de okcident'a'j komitat'an'o'j sed ankaŭ de tiu'j el social'ist'a'j land'o'j, tem'as pri la unu'a paŝ'o de la social'ist'a'j land'o'j sur'voj'e al komplet'a ruz'a trans'pren'o de la Esperant'o-mov'ad'o. Evident'e (iu'j rezon'is) oni elekt'ig'is iu'n jun'ul'o'n al la prezid'ant'ec'o de UEA por pov'i pli facil'e manipul'i li'n. Kvankam ne mem komun'ist'o, li evident'e est'as kun'vojaĝ'ant'o, sen'pov'a antaŭ la fort'o'j de Kreml'o….

Pli'a kial'o de tiu mis'a supoz'o est'is la fakt'o, ke mi ne simil'is tiu'j'n mult'a'j'n okcident'an'o'j'n, kiu'j neniam met'is pied'o'n en la orient'eŭrop'a'j'n land'o'j'n. Mi'a unu'a vizit'o okaz'is jam en 1959, por ĉe'est'i la UK en Varsovio (kun halt'o sur'voj'e en la tiam ankoraŭ sen'mur'a Berlino). En 1963 mi ne nur ir'is al la UK en Sofio sed ankaŭ halt'is en Budapeŝto por pas'ig'i du tag'o'j'n en konversaci'o kun la grand'a poet'o Kálmán Kalocsay, kies verk'o'j'n mi fort'e admir'is. En la jar'o'j post tio mi ne mal'oft'e vojaĝ'is orient'e'n – kaj mi nombr'is inter mi'a'j ge'amik'o'j mult'a'j'n orient'an'o'j'n kiu'j'n mi ek'kon'is pro mi'a aktiv'ad'o en TEJO.

En tiu'j jar'o'j mi lern'is fundament'a'n ver'o'n pri tiu'j hom'o'j: la labor'o por Esperant'o evolu'is en la orient'a blok'o (se oni pov'as nom'i ĝi'n tia: ekzist'is mult'a vari'o de land'o al land'o) ĉiam nur sub la foj'e kapric'a toler'o de la ŝtat'o. Neces'is ne mal'oft'e si'n klin'i antaŭ la ŝtat'a aŭtoritat'o, kaj de temp'o al temp'o pren'i politik'a'j'n pozici'o'j'n opon'a'j'n al tiu'j de la okcident'o. Tio ne en si mem pruv'is mal'amik'ec'o'n al okcident'o – foj'e eĉ mal'e. Nek ĝi pruv'is mal'lojal'o'n al la ŝtat'o. Ĝi est'is simpl'e prez'o de la esperant'ist'ec'o – neces'a fleks'ebl'o por en'tut'e ten'i la Esperant'a'n ide'o'n viv'a. Sam'temp'e ĝi ankaŭ ne pruv'is lojal'ec'o'n al Esperant'o: ekzist'is oportun'ist'o'j en la rang'o'j de la orient'eŭrop'a'j Esperant'o-mov'ad'o'j, kaj neces'is tret'i si'n'gard'e.

Tamen ne kontraŭ'ebl'a est'is la konstat'o, ke en orient'a Eŭrop'o la mov'ad'o pli kaj pli prosper'as, post period'o de silent'o aŭ part'a silent'o – kaj eĉ en Sovet'uni'o, post la terur'a period'o de Stalin'ism'o, la mov'ad'o komenc'as re'trov'i si'a'j'n krur'o'j'n kaj ek'marŝ'i. Mi ne kred'is la post'a'j'n asert'o'j'n de Lapenna, ke tiu mov'ad'o est'is komplet'e sub la fer'a man'o de la ŝtat'o – vid'punkt'o baz'it'a en esenc'e dual'ism'a kaj ne'sufiĉ'e nuanc'it'a rigard'o. Konsider'i la orient'eŭrop'a'j'n esperant'ist'o'j'n nur'a'j marionet'o'j de la reg'ant'a ideologi'o – tio est'is absurd'a.

Humphrey Tonkin

Far'iĝ'int'e prezid'ant'o en la unu'a'j tag'o'j de aŭgust'o 1974, mi rapid'e konstat'is, kun'e kun la ceter'a'j estr'ar'an'o'j, ke neces'as komplet'a ŝanĝ'o en la direkt'o kaj de ni'a intern'a ag'ad'o kaj de ni'a ekster'a. Du paŝ'o'j ŝajn'is esenc'a'j: ŝanĝ'o de la tro si'n'gard'a vid'punkt'o pri la orient'eŭrop'a'j land'a'j asoci'o'j, kaj pli grand'a mal'ferm'it'ec'o ankaŭ ekster UEA, precip'e en ni'a'j rilat'o'j kun ali'a'j organiz'aĵ'o'j kaj mov'ad'o'j. Fakt'e, mal'ferm'it'ec'o far'iĝ'u ni'a deviz'o: neces'is paŝ'i pli mal'ferm'e al land'o'j ekster Eŭrop'o (tro long'e ni supoz'is, ke Eŭrop'o est'as centr'o de la mond'o), neces'is trov'i komun'a'n grund'o'n kun ĉiu'j parti'o'j en'e de la mov'ad'o (inkluziv'e Sat, ekzempl'e, kaj la esenc'e orient'eŭrop'a'n pac'mov'ad'o'n), neces'is larĝ'ig'i la horizont'o'j'n de ni'a pens'ad'o por trov'i alianc'an'o'j'n en la ekster'a mond'o. Ne tem'is pri turn'iĝ'o mal'dekstr'e'n nek dekstr'e'n, sed difin'ad'o de ni'a rol'o per tio kio komun'as anstataŭ tio kio diferenc'as. Jen la baz'a filozofi'o, kiu'n mi klopod'is (relativ'e sukces'e, mi kred'as) aplik'i.

En si'a artikol'o pri Lapenna en La Ond'o de Esperant'o de decembr'o 2015 Aleksander Korĵenkov prav'e rimark'is, ke “UEA, mallaŭ la kritik'o de Lapenna, ne far'iĝ'is komun'ism'a organiz'o” en la jar'o'j post 1974. Li tamen ja asert'is, mal'pli prav'e, ke “la rilat'o'j kun Unesk'o mal'intens'iĝ'is, Ced mal'aktiv'iĝ'is” – asert'o'j jam esprim'it'a'j 10 jar'o'j'n pli fru'e en li'a konciz'a histori'o de Esperant'o.

Ver'dir'e, tem'is pri mal'a situaci'o. Est'as ver'e, ke kiam okaz'is la 18a Ĝeneral'a Konferenc'o de Unesk'o en Parizo en oktobr'o 1974, UEA ne trov'iĝ'is inter la reprezent'ant'o'j de ne'reg'ist'ar'a'j organiz'aĵ'o'j. Ni bezon'is kelk'a'j'n monat'o'j'n por trov'i nov'a'j'n reprezent'ant'o'j'n en Parizo (la antaŭ'a reprezent'ant'o, s-ro Je'a'n Thierry, komplet'e romp'is si'a'j'n rilat'o'j'n kun UEA). Mi mem vojaĝ'is tie'n fru'e post mi'a elekt'iĝ'o – kaj, dank’ al la si'n'dediĉ'o de la parizaj esperant'ist'o'j, ni tuj sukces'is ne nur trov'i reprezent'ant'o'j'n sed form'i tut'a'n ses'person'a'n team'o'n. Tiu team'o tiel efik'e funkci'is, ke baldaŭ UEA en'ir'is la estr'ar'o'n de ne'reg'ist'ar'a'j organiz'aĵ'o'j ĉe Unesk'o, kaj okaz'is ne nur sen'per'a'j pri'trakt'o'j kun Unesk'o-funkci'ul'o'j, sed eĉ pli ol unu renkont'iĝ'o kun la Ĝeneral'a Direktor'o mem. En 1977 Ĝeneral'a Direktor'o M’Bow konsent'is vojaĝ'i al Rejkjavik'o por tie ĉe'est'i la inaŭgur'o'n de la tiu'jar'a Universal'a Kongres'o – afer'o sen'precedenc'a en la histori'o de la Asoci'o.

En Nov'jork'o okaz'is simil'a'j evolu'o'j. Ni'a reprezent'ant'o en Nov'jork'o, s-ro Mark Starr, rest'is ĉe si'a posten'o kaj, kun la help'o de nov'a form'it'a team'o, pli'intens'ig'is la rilat'o'j'n kun la UN-instanc'o'j. La team'o kun'labor'is en la ag'ad'o ĉirkaŭ la Inter'naci'a Jar'o de la Vir'in'o en 1975 kaj konversaci'o'j komenc'iĝ'is ĉirkaŭ la ide'o mal'ferm'i mal'grand'a'n ofic'ej'o'n en Nov'jork'o en kun'labor'o kun la land'a Esperant'o-asoci'o, kiu jam posed'is inform'ofic'ej'o'n en Nov'jork'o. Tiu plan'o real'iĝ'is en 1977 kaj la ofic'ej'o daŭr'ig'as si'a'n labor'o'n ankaŭ hodiaŭ.

Se tem'as pri Ced, la Centr'o de Esplor'o kaj Dokument'ad'o pri la Mond'a Lingv'o-problem'o, ankaŭ ĝi ne nur ne stagn'is sed pli'vigl'iĝ'is. En la last'a'j jar'o'j de si'a prezid'ant'ec'o, Iv'o Lapenna dediĉ'is grand'eg'a'n part'o'n de si'a temp'o al kompil'ad'o de la verk'o Esperant'o en Perspektiv'o, kiu post'e far'iĝ'is kvazaŭ li'a hered'aĵ'o al UEA. Tiu verk'o est'is ekster'ordinar'a ating'aĵ'o al kiu la labor'o de Ced est'is natur'e direkt'it'a.

Kiam Jonathan Pool far'iĝ'is ag'ant'a direktor'o de Ced en 1974, li re'orient'is Ced por ig'i ĝi'n pli engaĝ'it'a, unu'flank'e, en la profesi'a stud'ad'o de lingv'o'plan'ad'o kaj lingv'o'politik'o (la fak'a teren'o de Pool) kaj, ali'flank'e, en la bezon'o'j kaj postul'o'j de la Esperant'o-mov'ad'o. La iam'a'j mult'obl'ig'it'a'j Ced-Dokument'o'j, kiu'j'n Lapenna redakt'is, trans'form'iĝ'is en pres'it'a'j'n, t. n. Esperant'o-Dokument'o'j'n, kiu'j komenc'is aper'i en la angl'a, la franc'a kaj la Inter'naci'a, en tri divers'a'j seri'o'j, ĉef'e sub mi'a propr'a redakt'o. La revu'o de Ced, La Mond'a Lingv'o-Problem'o, al'pren'is angl'a'lingv'a'n titol'o'n kaj vic'iĝ'is inter la ĉef'a'j revu'o'j lingv'o'politik'a'j (kelk'a'j'n jar'o'j'n post'e, en retrospektiv'a artikol'o pri la nask'iĝ'o de la stud'kamp'o soci'lingv'ist'ik'o, ĝi est'is eĉ nom'at'a unu el la tri fond'a'j revu'o'j de tiu fak'o). Ĝi'a baz'a redakt'a politik'o tamen ne ŝanĝ'iĝ'is: ĝi rest'is mult'lingv'a kaj ĝi publik'ig'is Esperant'lingv'a'j'n resum'o'j'n de ĉiu'j artikol'o'j.

Al'don'e al ĉio ĉi, Pool kaj ali'a'j lanĉ'is, de'nov'e sub la ŝild'o de Ced, la seri'o'n de Esperant'ologi'a'j Konferenc'o'j, kiu komenc'iĝ'is en 1977 kaj okaz'as ĉiu'jar'e sen'inter'romp'e de'post tiam. Influ'at'e part'e de la kresk'o de la kamp'o lingv'o'plan'ad'o kaj lingv'o'politik'o kaj part'e de la sub'ten'a rilat'o de UEA, Ced trans'form'iĝ'is en ret'o'n de ag'ad'o'j, kiu lig'iĝ'is unu'flank'e kun la grand'a universitat'a mond'o kaj ali'flank'e kun la esperant'ologi'o kaj zamenhof'ologi'o.

Ivo Lapenna

Tiu ekster'ordinar'a vari'o de ag'ad'o ne est'us ebl'a, se ni dediĉ'us ni'n al la kritik'o'j, kiu'j daŭr'e ven'is de Iv'o Lapenna. Li'a konstern'a el'don'aĵ'o Hamburg'o en Retrospektiv'o daŭr'ig'is tio'n kio'n li komenc'is en la april'a artikol'o: prezent'o de “fakt'o'j” el tord'it'a perspektiv'o: la nov'a'j gvid'ant'o'j de UEA est'as kaŝ'it'a'j komun'ist'o'j aŭ “kun'vojaĝ'ant'o'j”; la tut'e demokrati'a'j elekt'o'j en Hamburg'o en 1974 est'is “puĉ'o”; la Asoci'o stumbl'as pro mank'o de efik'a gvid'ad'o. Antaŭ'e Lapenna prezid'is organiz'aĵ'o'n, kies administr'ad'o postul'is grand'a'n part'o'n de li'a temp'o; nun li est'is liber'a dediĉ'i si'n plen'temp'e al denunc'o de la gvid'ant'o'j de UEA kaj kritik'ad'o de ili'a ag'ad'o. Kaj la kritik'o'j ven'is abund'e de li'a plum'o.

Unu'flank'e, tiu kritik'ad'o ne est'is sen'util'a: ĝi koncentr'is ni'a'n atent'o'n kaj ni'a'n dezir'o'n nepr'e re'unu'ig'i la Asoci'o'n kaj nepr'e efik'e labor'i. Ali'flank'e, ĝi est'is potencial'e temp'o'rab'a: se ni okup'iĝ'us pri ĉiu kritik'o kiu ven'us, ne rest'us temp'o por far'i la labor'o'n, kaj sekv'e la kritik'o'j far'iĝ'us en tiu senc'o valid'a'j. Ni do far'is grav'a'n strategi'a'n decid'o'n: ni ne okup'iĝ'os pri respond'ad'o al kritik'o'j. La plej bon'a respond'o est'u la efik'a ag'ad'o de la Asoci'o.

Ni feliĉ'is en tio, ke ni hav'is fort'a'n kaj labor'pret'a'n estr'ar'o'n. Werner Bormann, vic'prezid'ant'o, est'is gvid'a figur'o en la german'a mov'ad'o, kiu jam membr'is en la antaŭ'a estr'ar'o. Ankaŭ ni'a estr'ar'an'o pri financ'o'j, E. J. Woessink, est'is membr'o de la antaŭ'a estr'ar'o. Sekv'e ni hav'as kontinu'ec'o'n kaj spert'o'n en tiu'j du person'o'j. Ni'a ali'a vic'prezid'ant'o, Carl Støp-Bowitz, est'is kon'at'a kaj respekt'at'a kiel veteran'a esperant'ist'o kaj gvid'ant'o de land'a mov'ad'o. La ĝeneral'a sekretari'o, E. L. M. Wensing, for'las'is la estr'ar'o'n en 1971 (post la elekt'o'venk'o de Lapenna) kaj nun re'ven'is, lud'ant'e, ankaŭ li, grav'a'n kontinu'a'n rol'o'n. Flor'a Szabó-Felsö est'is iam'a estr'ar'an'a koleg'o mi'a en TEJO; ŝi post'e montr'iĝ'os dinamism'a ĝeneral'a sekretari'o post la tri'jar'a mandat'o de Wensing.

Kun tiel fort'a estr'ar'o, mi mem est'is en fort'a pozici'o gvid'i la Asoci'o'n – esper'ebl'e per iom pli mal'pez'a man'o, kaj kun iom pli da kompren'em'o. Mi'n help'is ankaŭ la fakt'o, ke en la jar'o 1975-76 mi trov'iĝ'is en Eŭrop'o, en Oksford'o, sen ĉiu'tag'a'j profesi'a'j respond'ec'o'j kaj kun plen'a liber'o vojaĝ'i.

En tiu kaj la post'a jar'o mi'a'j vojaĝ'o'j port'is mi'n al plur'a'j land'o'j: Finnlando, Sovet'uni'o, Franci'o, Germanio, Rumani'o, Bulgario, Turki'o, Irano, Barato, Japani'o, Argentino, Islando. Ĉie mi renkont'iĝ'is kun esperant'ist'o'j, port'is la mesaĝ'o'n de UEA, pled'is por unu'ec'o. Tia invest'o de temp'o kaj kilo'metr'o'j est'is ja pli valor'a ol invest'o de temp'o en van'a polemik'ad'o.

Sed mi ne menci'is la tiu'rilat'e ŝlos'il'a'n membr'o'n de la estr'ar'o. Tem'as pri ali'a spert'a figur'o, el la belg'a mov'ad'o, d-ro Pol Denoël: kurac'ist'o, vast'e respekt'at'a de ĉiu'j flank'o'j de la Asoci'o. Li'n ni titol'is “estr'ar'an'o pri special'a'j ag'ad'o'j” kun la ĉef'a task'o pac'ig'i la Asoci'o'n, trov'i kompromis'o'j'n inter ofend'it'o'j, kaj trakt'i la plend'o'j'n, kiu'j ali'kaz'e renvers'us ni'a'n estr'ar'a'n boat'o'n. Akcept'ant'e la estr'ar'an'ec'o'n, li insist'is pri plen'a liber'ec'o ag'i laŭ si'a bon'trov'o kaj si'a'j long'jar'a'j spert'o'j. Li bril'e sukces'is. Firm'a regul'o en la estr'ar'o est'is las'i al ni'a kurac'ist'o ĉiu'j'n disput'o'j'n kaj ne respond'i eĉ al person'a'j atak'o'j. Mi mem distanc'ig'is mi'n de tia'j mal'pac'o'j, las'ant'e ĉio'n al la kurac'o'j de Denoël.

Se rezult'e la labor'o rapid'e kaj harmoni'e plen'um'iĝ'is en la estr'ar'o kaj la Asoci'o re'trov'is si'a'n ekvilibr'o'n, la bild'o est'is ebl'e iom mal'pli klar'a por la simpl'a esperant'ist'o ekster la gvid'a'j rond'o'j. La tiel'nom'at'a Neŭtral'a Esperant'o-Mov'ad'o, gvid'at'a de profesor'o Lapenna, daŭr'ig'is si'a'j'n atak'o'j'n, lanĉ'is revu'o'n, kaj komenc'is organiz'i renkont'iĝ'o'j'n de esperant'ist'o'j. Tio nepr'e mal'fort'ig'is ni'n antaŭ la publik'o, sed tiu sam'a publik'o vid'is, ke la Asoci'o en si mem harmoni'e progres'as; la ekster'star'ant'o'j komenc'is re'ven'i al ni'a'j rang'o'j.

Tamen, la prez'o est'is alt'a. Ankoraŭ hodiaŭ la denunc'a'j artikol'o'j de tiu epok'o cirkul'as en la mov'ad'o. En 2014 aper'is tut'a volum'o de la kolekt'it'a'j artikol'o'j de Lapenna el tiu period'o, Esplor'o kaj Dokument'ad'o, kiu aplomb'e asert'as, jam ĉe la unu'a paĝ'o, ke “bedaŭr'ind'e, rezult'e de la hamburg'a'j event'o'j ankaŭ Ced ĉes'is funkci'i.” Ne'pov'ant'e atak'i UEA pro ne'ag'ad'o ĉe Unesk'o, kie ni ja aktiv'is, Lapenna anstataŭ'e atak'is la tut'a'n Unesk'o'n en artikol'o post la vizit'o de la ĝeneral'a direktor'o al la rejkjavik'a kongres'o ktp. Tiu volum'o ja en'hav'as util'a'j'n tekst'o'j'n el divers'a'j period'o'j, kaj util'a'j'n fakt'o'j'n kaj konstat'o'j'n pri Esperant'o, sed ĝi'n makul'as la konstant'a re'gurd'ad'o de mis'reprezent'o'j de UEA kaj mal'ferm'o de mal'nov'a'j person'a'j vund'o'j. Ĉio ĉi cert'e kontribu'is al la erar'a supoz'o, ke la post'hamburg'a UEA neglekt'is Unesk'o'n kaj neglekt'is Ced. Ne mal'facil'as pruv'i per la fakt'o'j, ke post 1974 okaz'is ne neglekt'o sed sen'precedenc'a aktiv'a engaĝ'o.

Ankoraŭ hodiaŭ mi apenaŭ artikol'as pri tiu epok'o, nek re'ven'as al tiu histori'a period'o. Sed foj'e eĉ en dom'o, kiu'n oni apenaŭ plu en'loĝ'as, neces'as re'ord'ig'i la mebl'o'j'n, re'mal'ferm'i la ŝrank'o'j'n. Tio est'is la cel'o de tiu ĉi modest'a artikol'o. Kaj se tem'as pri Iv'o Lapenna, mi rest'as grand'a admir'ant'o de li'a sen'lac'a labor'o por UEA, kaj bedaŭr'ant'o, ke post 1974 ne montr'iĝ'is ebl'e re'pac'iĝ'i kun hom'o, kiu mi'a'opini'e tragik'e mis'voj'is, for'ĵet'ant'e tiom da energi'o por prav'ig'i si'n en'e de la Esperant'o-mov'ad'o anstataŭ prav'ig'i Esperant'o'n antaŭ la grand'a mond'o.

Kultur'o

Vintr'a'j poem'o'j

Vintra poezio

Nikolao Hohlov

Vintr'a Fabel'o

Sur la sled'o, svelt'a sled'o, post amuz'a kabared'o,
Kun tint'il'a sonor'ad’
Ni vetur'as – aventur'as, la ĉeval'o'j flug'e kur'as
Sub la stel'a miriad’.

En seren'o de l’ eben'o mal'aper'as la faden'o
De la glat'a vintr'a voj’…
Mi'a Nit'a – am’ subit'a, de la frost’ ebri'ig'it'a
Al'prem'iĝ'as en la ĝoj’.

En fabel'o kaj sen cel'o rotaci'as karusel'o
De la sent'o'j en la kor’,
Hej, rapid'e kaj sen'brid'e flug'i i'e'n, flug'i fid'e
Kun favor'o de Amor’!

Hej, ĉeval'o'j, huf'a'j ŝtal'o'j, kiel rid'o de cimbal'o'j
Por danc'ant'a cigan'in’,
Uragan'u, akompan'u, dolĉ'e tikl'u, ĝu'tiran'u
Per frenez'a takt'o ni'n!

Bril'a neĝ'o – vintr'a reĝ'o – ĉio'n ten'as en sieĝ'o,
Gaj'e ĉirp'as en la knar’,
La sur'voj'a vent'o ĝoj'a en mal'klar'a gam’ hoboj'a
Vok'as, log'as al kamp'ar’.

Unu son'o – unu jun'o … la unu'a febr'a kun'o
Kaj magi'a stelpoem’…
Mi'a Nit'a, am’ subit'a, de la frost'o roz'kis'it'a
Ĉio'n kron'as per al'prem’!

Kálmán Kalocsay

Vintr'o

Lament'as la arb'o'j, ĉiel'e'n etend'as
La brak'o'j'n skelet'a'j'n frost'ant'e kaj trem'e,
Ĝis fin'e la bon'a ĉiel’ kompat'em'e
Al ili ŝirm'ant'a'n tapiŝ'o'n sub'send'as.

Kaj flok'o'j por blank'a ĉiel'a kovr'il'o
Jen fal'as kaj fal'as kaj fal'as sen'ĉes'e,
Ĝis sub ĉi kovr'il'o, ŝirm'ant'a kares'e,
La arb'o'j ek'dorm'as en bon'a trankvil'o.

Kaj dorm'as la arb'o'j kaj dorm'as la Ter'o,
Kaj kvazaŭ mort'tuk'o la neĝ'o si'n stern'as,
Sed sub'e jam ĝerm'as la nov'a esper'o.

Ĉar nask'o kaj mort'o sen'ĉes'e altern'as,
Kaj ĝerm'as la sem'o kaj fal'as la ber'o,
Sed viv'as la Viv'o, la Viv'o etern'as!

Eŭgen'o Miĥalski

Kristal'o'j de neĝ'o, fac'et'o'j glaci'a'j,
Kaj varm'a al'tuŝ'o de ŝi'a man'et’ –
Jen est'as la temp'o por bel'fantazi'o
De jun'a flam'em'a, am'ant'a poet’!

Kupol'o ĉiel'a kun bril'a stel'ĥor'o,
Rapid'a flug'kur'o de glit'vetur'il’,
Subit'a konfes'o pri sent'o de l’ kor'o
Sub lul'a kares'o de la sonor'il’!

Kaj ŝajn'a konfuz'o de la jun'ul'in'o,
Persist'a konvink'o kun kisakompan’,
Subit'a neĝ'flok'a ŝut'iĝ’ de sur pin'o,
Kaj ruz'a rid'et’ de l’ okul'o-cejan’!

Bru'et’ vetur'il'a sur neĝ'o krak'ant'a,
Kaj ronk’ de ĉeval'o'j, jam lac'a'j pro kur’ –
Jen est'as inspir'o por jun'a am'ant'o
De li'a'j konfes'o'j, promes'o'j kaj ĵur’!

Hilda Dres'e'n

Vintr'a Lun'o

La plen'lum'a'j vintr'o'nokt'o'j est'as ne'dir'ebl'e bel'a'j.
Frost'e blu'as kaj arĝent'as neĝ'o sub la lun'a bril’.
Al ĉiel’ en mut'a preĝ'o si'n etend'as la mal'hel'a'j
Nud'a'j branĉ'o'j de pom'arb'o'j dorm'et'ant'a'j en trankvil’.

Kaj sopir'o'j arĝent'ec'a'j tra la kor'o mild'e glit'as,
Simil'ant'a'j al sur'vitr'a delikat'a frost'o'flor’,
Kaj de la fenestr'o rav'a nun for'ir'i mi hezit'as
Malgraŭ temp'o en'lit'iĝ'a, malgraŭ la mal'fru'a hor’.

En la ĉambr'o, kie'n fal'as lun'a bril'o tra l’ kurten'o'j,
Kuŝ'as en tim'ig'a, prem'a sen'viv'ec'o la mebl'ar’,
Riproĉ'et'e al'rigard'i ŝajn'as la kanap'kusen'o'j,
Por fantom'a lud'o glit'as la lun'lum’ laŭ la klav'ar’.

Jen, la lun'o tut'e mal'e nun efik'as al anim'o:
La lun'bril'o frost'e mort'a ŝajn'as plen'a de danĝer’.
Inter la sen'viv'a'j mebl'o'j kapt'as mi'n subit'a tim'o:
Malgraŭ la lun'lum'o kvazaŭ kuŝ'us mi sub nigr'a ter’.

Vic'a Bel'art'a Rikolt'o

Bel'art'a rikolt'o 2016: Premi'it'a'j verk'o'j de la Bel'art'a'j Konkurs'o'j de Universal'a Esperant'o-Asoci'o. Nov-Jork'o: Mondial, 2016. 139 p.

Belarta rikolto 2016

Aper'ig'o de literatur'aĵ'o'j, premi'it'a'j en Bel'art'a'j Konkurs'o'j de UEA, ek'hav'is la plej raci'a'n kaj stabil'a'n form'o'n. Ja mult'e pli oportun'as leg'i ĉiu'j'n verk'o'j'n, disting'it'a'j'n sam'jar'e, en unu bel'a volum'o, ol dis'e tra revu'a'j paĝ'o'j, aŭ eĉ en Beletr'a Almanak'o, serĉ'ant'e inter verk'o'j sen'rilat'a'j al la konkurs'o. Jam aper'is la kvar'a jar'libr'o-antologi'o. Ĉi-foj'e ĝi est'as 139-paĝ'a – pli ampleks'a, ol ĉiu el la tri antaŭ'a'j.

La unu'a'n premi'o'n pri poezi'o ricev'is Antonio Valén (de'long'e kon'at'a en Esperant'o) kun “Paralel'e”. Kiel ĉiam ĉe hispan'o'j, dis'tranĉ'it'a ne tre koher'a vort'flu'o, ial pretend'ant'a nom'iĝ'i poezi'o… La du'a'n premi'o'n ricev'is eĉ pli kon'at'a Benoît Philippe kun “Matthias”. Poem'et'o (tamen mi daŭr'e ne kompren'as, kial oni nom'as sen'rim'a'n-sen'ritm'a'n tekst'o'n poem'o? nur ĉar la aŭtor'o ne sci'pov'as verk'i ali'manier'e?) koncept'it'a kiel tragik'a, tamen ne ver'e profund'e impres'ant'a.

Mi tre ĝoj'as pro la nov'a sukces'o de Aleksandro Mitin (3a premi'o), kiu ĉiu'foj'e trov'as nov'a'j'n, ne'kutim'a'j'n poem'form'o'j'n. Ĉi-foj'e ĉiu li'a strof'o – el unu kaj du'on'a lini'o – son'as proverb'ec'e… Ankaŭ mi post mult'jar'a hezit'o risk'is part'o'pren'i la poezi'a'n branĉ'o'n kaj ricev'is la Honor'a'n Menci'o'n.

Ĉiu'j proz'a'j verk'o'j, premi'it'a'j ĉi-jar'e, ven'as de kon'at'a'j aŭtor'o'j, kun jam re'kon'ebl'a'j stil'o'j. Jesper Jacobsen en “La paradiz'a tur'o” rakont'as pri lum'tur-deĵor'ant'in'o, adopt'int'a knab'o'n orf'iĝ'int'a'n pro incendi'o. Mir'ind'a lingv'aĵ'o!.. Tut'e ĉarm'a fabel'o (tamen, ne por'infan'a!) de Lenke Szász “La helik'o kaj la lacert'o”…

Ĉi-jar'e por la proz'a branĉ'o ven'is 25 verk'o'j de 18 aŭtor'o'j, pli mult'e ol iam en 2011-2015. Ĉu ver'e la 20 ne'disting'it'a'j proz'aĵ'o'j ne ating'as la nivel'o'n de “Mal'ben'it'a'j skarab'o'j” (Ewa Grochowska)? Iom'et'e amuz'a, sed tut'e pal'a kaj mal'ver'ŝajn'a pseŭdo'detektiv'aĵ'o… Mult'e pli impres'as la novel'o-dram'o de Amir Naor “Anĝel'a” pri ge'edz'o'j tra'viv'int'a'j ter'trem'o'n. La bel'a novel'o de Steven D. Brewer “Krepusk'o sub fag'o” ial aper'is sen kelk'a'j fin'a'j aline'o'j: la aŭtor'o atent'ig'is pri tio en Facebook kaj laŭ'pet'e dispon'ig'is al interes'iĝ'ant'o'j la komplet'a'n tekst'o'n.

La ese'a branĉ'o ĉi-jar'e kaŭz'is skandal'o'n: Suso Moinhos, merit'int'a la 3an premi'o'n kaj Honor'a'n Menci'o'n – rifuz'is ili'n, ĉar la 2a premi'o est'is al'juĝ'it'a al Jorge Camacho, kiu laŭ'regul'e ne rajt'is konkurs'i ĉi-jar'e en la ese'a branĉ'o, est'ant'e ĉef'premi'it'o tiu'branĉ'a en 2013. La si'n'prav'ig'o'j de la komision'o (ke Camacho en 2013 ricev'is la premi'o'n “Lu'ig'i Minnaja” ne sol'a, sed dis'divid'it'e) ne konvink'as, ja Suso prav'e skrib'as, ke sur la diplom'o oni skrib'as ties grad'o'n, sen menci'o pri divid'o. La ĵuri'o evident'e ne sci'is, kies ese'o'n (sign'it'a'n per pseŭdonim'o) ĝi taks'as, sed konsci'a aŭtor'o simpl'e ne send'us si'a'n verk'o'n al konkurs'o, sci'ant'e, ke li ne rajt'as konkurs'i tiu'jar'e. Camacho prov'is iel klar'ig'i ĉio'n en BA27, sed rezult'is nur kutim'a'j insult'o'j al ĉiu'j, kiu'j dub'as pri li'a geni'ec'o… Mem la ese'o'j est'as tre alt'nivel'a'j, kvankam la ĉef'e premi'it'a – “La influ'o de Esperant'o en la verk'ar'o de João Guimarães Ros'a” est'as iom tro long'a kaj ebl'e interes'os ne mult'a'j'n.

La teatr'a branĉ'o magr'as kiel kutim'e – la kaŭz'o'j'n oni jam de'long'e menci'is plur'foj'e. Jes ja, ni ne pov'as hav'i konstant'a'n profesi'a'n teatr'o'n en Esperant'o, kaj spektakl'o'j sporad'e prezent'at'a'j en UK-oj kaj grand'a'j land'a'j kongres'o'j “ne far'as veter'o'n”, tial ni'a'j aŭtor'o'j ne em'as verk'i por teatr'o. Sed ja nun oni pov'as facil'e kaj mal'mult'e'kost'e kre'i vide'o'j'n de spektakl'o'j, por post'e dis'vast'ig'i per DVD aŭ simpl'e tra inter'ret'o… kial tiu voj'o ne est'as atent'at'a? Ĉi-jar'e por la konkurs'o ven'is nur tri teatr'aĵ'o'j, du el ili est'as disting'it'a'j – tamen se “La situaci'o” de Amir Naor lev'as grav'a'n tem'o'n (eĉ se iom naiv'e), ja “Teleskop'o'j ne sufiĉ'as” de Raffaele del Re est'as ver'a absurd'aĵ'o kaj fuŝ'aĵ'o.

La libr'o fin'iĝ'as per tradici'a'j jar'raport'o'j pri Bel'art'a'j Konkurs'o'j – ĉi-jar'a de la ĝis'nun'a prezid'ant'o Humphrey Tonkin kaj fragment'o'j el pli'fru'a'j raport'o'j de la eks'a prezid'ant'o Baldur Ragnarsson. Oni pov'as pri'pens'i evolu'o'n de la konkurs'o'j dum last'a'j jar'dek'o'j…

Valentin Melnikov

Nov'a libr'o: Fundament'o de la hom'a'j rajt'o'j

La 16an de decembr'o UEA aper'ig'as bel'a'n poŝ'format'a'n libr'et'o'n Fundament'o de la hom'a'j rajt'o'j okaz'e de grav'a dat're'ven'o. Antaŭ preciz'e 50 jar'o'j, la Ĝeneral'a Asemble'o de Unu'iĝ'int'a'j Naci'o'j (UN) akcept'is du grav'a'j'n inter'naci'a'j'n traktat'o'j'n, ili est'as la Inter'naci'a Pakt'o pri Civil'a'j kaj Politik'a'j Rajt'o'j, kaj la Inter'naci'a Pakt'o pri Ekonomi'a'j, Soci'a'j kaj Kultur'a'j Rajt'o'j.

Esperant'a traduk'o de la Universal'a Deklaraci'o ekzist'as jam de mult'a'j jar'dek'o'j, kaj est'as leg'ebl'a en la UN-ret'ej'o. La du Pakt'o'j, tamen, aper'as nun unu'a'foj'e en Esperant'a traduk'o. La traduk'ad'o'n far'is d-ro Humphrey Tonkin, iam'a UEA-prezid'ant'o kaj gvid'ant'o de ĝi'a Novorka Ofic'ej'o, kaj li'a'j'n tekst'o'j'n kontrol'is Bri'a'n Moon, profesi'a traduk'ist'o ĉe Eŭrop'a Komision'o. Ĉiu'j tri tekst'o'j est'as kun'ig'it'a'j en la libr'et'o, kiu inkluziv'as antaŭ'parol'o'n de la Prezid'ant'o de UEA, d-ro Mark Fettes, kaj kler'a'n en'konduk'a'n ese'o'n de d-in'o M. Rafael'a Urueña, profesor'o pri la inter'naci'a jur'o.

“Ĉi tiu libr'et'o est'as omaĝ'o al la long'a komun'a histori'o de Esperant'o kaj la hom'a'j rajt'o'j en mond'a skal'o”, klar'ig'as d-ro Fettes. “El'don'ant'e libr'o'form'e la tekst'o'j'n de tiu tri'part'a fundament'o de la hom'a'j rajt'o'j, ni esper'as re'konsci'ig'i esperant'ist'o'j'n pri ili'a grav'ec'o, kaj far'i pli'a'n modest'a'n kontribu'o'n al ili'a'j dis'kon'ig'o kaj efektiv'ig'o”.

La libr'o est'as mend'ebl'a ĉe la Libr'o'serv'o de UEA por €6,90 plus send'o'kost'o'j (tri'on'a rabat'o ek'de tri ekzempler'o'j).

GK UEA

Bel'art'a'j Konkurs'o'j de UEA en 2017

La Sekretari'o de la Bel'art'a'j Konkurs'o'j de UEA, emblem'a Esperant'a aranĝ'o, invit'as verk'em'ul'o'j'n al part'o'pren'o en la 68a okaz'ig'o. La rezult'o'j'n oni anonc'os en la 102a Universal'a Kongres'o en Seulo. Part'o'pren'o est'as liber'a al ĉiu'j kaj ne lig'it'a al al'iĝ'o al la UK. La konkurs'aĵ'o'j dev'as est'i neniam antaŭ'e publik'ig'it'a'j en ajn'a form'o, krom en la branĉ'o Infan'libr'o de la Jar'o. Oni rajt'as send'i maksimum'e tri konkurs'aĵ'o'j'n por sam'a branĉ'o. End'as sekv'i jen'a'j'n regul'o'j'n:

Poezi'o: maksimum'a long'o ne fiks'it'a.

Proz'o: maksimum'a long'o 200×65 karaktr'o'j (kvin'o da paĝ'o'j).

Teatr'aĵ'o'j: maksimum'a long'o ne fiks'it'a.

Ese'o: tem'e lig'it'a kun Esperant'o aŭ kun la kongres'a tem'o, proksim'um'a long'o 400×65 karaktr'o'j (dek'o da paĝ'o'j). La unu'a premi'o nom'iĝ'as “Premi'o Lu'ig'i Minnaja”.

Infan'libr'o de la Jar'o: original'a aŭ traduk'it'a libr'o por infan'o'j pres'form'e aper'int'a en 2016. Al'juĝ'at'a est'as nur unu premi'o.

Oni send'u po unu ekzempler'o'n de ĉiu konkurs'aĵ'o – krom en la branĉ'o Infan'libr'o – al Bel'art'a'j Konkurs'o'j de UEA, ĉe Miguel Gutiérrez Adúriz, prefer'e ret'poŝt'e al la adres'o: sci'o'sfer'o@gmail.com; aŭ, se tio ne ebl'as, paper'e al la adres'o: los Coteros 1-C, 2 Izda, 39600 Muriedas; Cantabria; Hispanio, indik'ant'e la elekt'it'a'n pseŭdonim'o'n por gard'i la anonim'ec'o'n de la aŭtor'o. Por la branĉ'o Infan'libr'o oni send'u unu ekzempler'o'n de la koncern'a libr'o al la adres'o de Miguel Gutiérrez Adúriz kaj tri ekzempler'o'j'n al Ionel Oneț, Centr'a Ofic'ej'o de UEA, Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Rotterdam, Nederlando.

Lim'dat'o: 31a de mart'o 2017.

Premi'o'j: unu'a premi'o €260, du'a premi'o €182, tri'a premi'o €104; Nov'a Talent'o €182; Infan'libr'o de la Jar'o €546.

Literatur'a Foir'o, 2016, №283

Literatura Foiro

Vari'a, interes'a kaj akurat'a kiel kutim'e est'as la nov'a numer'o 283 (oktobr'o 2016) de Literatur'a Foir'o, la antaŭ'last'a de la 47a jar'kolekt'o, kies kovr'o'paĝ'o'j est'as dediĉ'it'a'j al la naŭ'a art'o en ni'a lingv'o, nom'e bild'literatur'o. Ĉi-foj'e en la fokus'o est'as la komiks'o Diabolik, per ese'o'j de Perl'a Martinelli kaj Daniele Binaghi.

Original'a poezi'o hejm'as per vers'aĵ'o'j de Venelin Mitev kaj Mikael'o Bronŝtejn, dum Massimo Acciai per La strang'a tapet'o kaj Giorgio Silfer per La etern'a bel'ec'o de Anirau propon'as proz'a'j'n specimen'o'j'n de magi'a real'ism'o.

Al detal'a ese'o de Renée Triolle pri la minor'a'j literatur'o'j en Siberio laŭ'as literatur'kritik'a analiz'o de Giorgio Silfer “Profund'e dorm'i kaj tra'viv'i morgaŭ'o'n” pri la ĵus mal'aper'int'a Paul Gubbins. La ese'o komplet'ig'us la paĝ'o'n pri la angl'a aŭtor'o en Histori'o de la esperant'a literatur'o.

Intern'e al la Esperant'a Pen verv'as du iniciat'o'j: la selekt'o pri kandidat'o por la literatur'a Nobel'o, kun referendum'o far'e de la LF-abon'ant'ar'o – Zlatoje Martinov intervju'is la selekt'it'o'j'n; kaj la unu'a Art'e en Budapeŝto, pri kiu recenz'as Juli'a'n Modest.

Per recenz'o'j la publik'o'n regal'as ankaŭ Carlo Minnaja (pri la unu'a poem'ar'o de Suso Moinhos), Leif Nordenstorm (pri konfesi'a verk'o bezon'at'a en esperant'o) kaj Marie-Franc'e Conde Rey (pri la film'o Nupt'o de Stephen Strecker kaj pri la La knab'o kaj la river'o de Henri Bosco).

La re'memor'a felieton'o de Carmel Mallia kaj la kultur'politik'a filozof'ad'o de Vink'o Oŝlak Licenc'o por stir'i skut'il'o'n komplet'ig'as la numer'o'n leg'e frand'ind'a'n.

Literatur'a Foir'o, organ'o de LF-koop, de la Esperant'a Pen kaj de la Lingv'a Komitat'o de Esperanti'o, est'as ĉef'redakt'at'a de Zlatoje Martinov; asist'a redaktor'o: Perl'a Martinelli.

HeKo

Ricev'it'a'j gazet'o'j

Di'a Regn'o, 2016/5;

Esperant'o aktuell, 2016/5;

Esperant'o en Skot'land'o, 2016/204;

Esperant'o, 2016/9;

Frat'ec'o, 2016/115;

Jun'a Amik'o, 2016/4;

La Gazet'o, 2016/186;

La Kancer'klinik'o, 2016/160;

La Ond'o de Esperant'o, 2016/11-12;

La Revu'o Orient'a, 2016/11;

La Sag'o, 2016/112;

Monat'o, 2016/11;

Update, 2016/75.

Ni en la ret'o

La Ond'o de Esperant'o: http://esperant'o-ond'o.ru/index.html

Abon'o 2017: http://esperant'o-ond'o.ru/Lo-abon.htm

El'ŝut'ebl'a'j libr'o'j: http://esperant'o-ond'o.ru/Libr'o'j/Libr'o'j.php

Nov'aĵ'ret'ej'o La Balt'a Ond'o: http://sezon'o'j.ru/

Radi'o Esperant'o: http://sezon'o'j.podfm.ru/esperant'o/

Halina en FB: https://www.facebook.com/halina.gorecka.3

Aleksander en LJ (rus'e): http://sezon'o'j.livejournal.com/

Rus'lingv'a inform'ret'ej'o: http://sezon'o'j.livejournal.com/

Mozaik'o

Kenigsberg'a'j klopsoj

klopsoj

Somer'e de la jar'o 2001a ni'a famili'o trans'lok'iĝ'is el Urala grand'urb'o al Kaliningrado. Dank'e al afabl'a invit'o de Ilona Koutny fin'e de septembr'o mi ven'is al Poznano por rakont'i al la kurs'an'o'j de la Inter'lingv'ist'ik'a'j Stud'o'j pri la libr'o'el'don'ad'o de Sezon'o'j. Post mi'a prezent'o en amik'a konversaci'o la unu'a demand'o al mi est'is: ĉu mi kon'as la Kenigsberg'a'j'n klopsojn? Cert'e!

Kvankam la urb'o'nom'o Kenigsberg'o ne plu trov'ebl'as sur la modern'a'j map'o'j, ĉi tiu plad'o daŭr'e est'as kon'at'a kaj popular'a en Germanio. Ne nur en restoraci'o'j. En Germanio est'as vend'at'a'j pret'a'j klopsoj en lad'vaz'et'o'j, ankaŭ frost'ig'it'a'j fabrik'aĵ'o'j, sek'a miks'aĵ'o por prepar'i saŭc'o'n. Oni dir'as, ke ĉiu hejm'mastr'in'o en Germanio sci'pov'as prepar'i ĝi'n. (Nu, kiel nov'loĝ'ant'o de la ĉef'urb'o de la iam'a Orient'a Prusi'o, ankaŭ mi lern'is tio'n.)

Kenigsberg'a'j klopsoj (“Königsberger Klopse”, de la german'a “klopfen” – frap'i) est'as tradici'a german'a plad'o el muel'it'a viand'o kun saŭc'o.

Recept'o

Farĉ'o. Anticip'e tremp'u en akv'o ne'mol'a'n blank'a'n bulk'et'o'n, el'prem'u akv'o'n kaj pec'et'ig'u per fork'o, al'don'u 500 g da viand'a farĉ'o (po du'on'o el bov'id'aĵ'o kaj bov'aĵ'o, aŭ pork'aĵ'o kaj bov'aĵ'o), unu kirl'it'a'n ov'o'n, pipr'o'n kaj sal'o'n, pinĉ'o'n da muskat'o. Bon'e miks'u. Frit'u tranĉ'it'a'n je kub'et'o'j cep'o'n ĝis mol'ec'o, al'don'u dis'prem'it'a'j'n anĉov'o'j'n, kiu'j don'as apart'a'n pik'ant'a'n gust'o'n, kaj met'u al farĉ'o; bon'e miks'u kaj eĉ frap'et'u la farĉ'o'n. Las'u ĝi'n flank'e ripoz'i.

Kuir'ad'o: Verŝ'u en kaserol'o'n 1,5 l da akv'o, met'u unu cep'o'n, unu karot'o'n, du laŭr'a'j'n foli'o'j'n, kvin grajn'o'j'n da nigr'a pipr'o. Kuir'u buljon'o'n ĉ. 30 minut'o'j'n sur mild'a fajr'o, filtr'u ĝi'n. Form'u bul'et'o'j'n el farĉ'o (je grand'o de golf'a pilk'et'o). Met'u ili'n en la bol'ant'a'n buljon'o'n, tuj minimum'ig'u la fajr'o'n – aliel bul'et'o'j dis'fal'os, kuir'et'u ĉ. 10-15 mi'n. Pret'a'j'n klopsojn el'met'u el buljon'o.

Por saŭc'o: 50 g da buter'o, 45 g da farun'o, du'on'litr'o da buljon'o, en kiu kuir'iĝ'is klopsoj, du ov'a'j flav'aĵ'o'j, tri sup'kuler'o'j da kapor'o'j, sal'o, pipr'o, pinĉ'o da suker'o, suk'o de unu citron'o.

Prepar'ad'o de saŭc'o: Fand'u buter'o'n en pot'o aŭ kaserol'o, ŝut'u farun'o'n, miks'u kaj varm'et'ig'u. Po'iom'et'e verŝ'u buljon'o'n. Sen'inter'romp'e kirl'u! Stufetu sur mild'a fajr'o ĉ. 10-15 minut'o'j'n, kirl'ant'e ĝis dens'iĝ'o. Laŭ'dezir'e al'don'u du ov'o'flav'o'j'n miks'it'a'j'n kun lakt'o, aŭ krem'o'n. Fin'e, al'don'u sal'o'n, suker'o'n kaj pipr'o'n, kapor'o'j'n kaj acid'ig'u per citron'suk'o.

Antaŭ la sur'tabl'ig'o met'u la klopsojn en saŭc'o'n, varm'et'ig'u. Garn'aĵ'o: kuir'it'a'j ter-pom'o'j kun petrosel'o, pec'et'o'j da marin'it'a bet'o.

Kial al saŭc'o oni al'don'as kapor'o'j'n? Ĉar fin'e de la 19a kaj komenc'e de la 20a jar'cent'o'j kapor'o'j est'is luks'o, mastr'in'o'j kaj kuir'ist'o'j nobl'ig'is per ili la plad'o'n, kvazaŭ pruv'ant'e si'a'n propr'a'n bon'stat'o'n. Est'as nur unu el la versi'o'j, kompren'ebl'e. Sed mi eg'e ŝat'as ĉi tiu'n saŭc'o'n ĝust'e pro kapor'o'j.

Foto de Halina Gorecka

Nun'temp'e oni pov'as manĝ'i la klopsojn, kiu'j est'is apenaŭ kon'at'a'j en Sovet'uni'o, en kelk'a'j restoraci'o'j de Kaliningrado. Kaj la plej popular'a nov'aĵ'ret'ej'o de la Kaliningrada region'o hav'as la nom'o'n https://klops.ru/. Ni'a famili'o hav'as bel'a'n tradici'o'n: ĉe vizit'ad'o de la apud'mar'a ban'urb'o Svetlogorsk (Rauschen) ni kutim'as tag'manĝ'i en la kaf'ej'o Veterok (Vent'et'o), situ'ant'a ĉe la dekliv'a voj'o konduk'ant'a de la supr'a urb'o al la mar'o. Veterok est'as moder'prez'a kaf'ej'o, ĉi tie oni serv'as klopsojn kun ter'pom'a pure'o kaj salat'o, kiu en'hav'as marin'it'a'n bet'o'n. La 400-gram'a porci'o est'as ver'e sat'ig'a. Ven'u kaj gust'um'u, aŭ prov'u prepar'i mem. Bon'a'n apetit'o'n!

Klopsoj

La redaktor'o de La Ond'o ŝat'eg'as Kenigsberg'a'j'n klopsojn en Veterok (Fot'o: Halina Gorecka).

Halina Gorecka

Sur la kovr'il'o

Baz'a'j inform'o'j pri La Ond'o de Esperant'o

Kiel abon'i La Ond'on

Per'ant'o'j de La Ond'o de Esperant'o

Redakci'e

Tem'o

Stefan MacGill: La Esperant'ist'o de la Jar'o 2016

Elekt'o'komision'o de La Esperant'ist'o de la Jar'o 2016

Event'o'j

Nask'iĝ'tag'a fest'o en Bjalistoko

Tradici'a'j Zamenhof-Tag'o'j en Kaŭno

Nov'tip'a Zamenhof-Tag'o en Moskvo

Esperant'o-semajn'o kun pli ol mil lern'ant'o'j

Zamenhof-fest'o kaj honor'ig'o en la Cseh-dom'o

Zamenhof'fest'o en Berlino

Zamenhofa bust'o nun est'as ankaŭ en Kubo

Berlino: Sep'hor'a maten'manĝ'o

Ni lav'is la barb'o'n de Zamenhof, ankaŭ la memor'ŝton'o'n

UEA re'nov'ig'is si'a'n Statut'o'n

UEA invit'as preleg'i en Seulo

Serĉ'at'a nov'a redaktor'o de Esperant'o

La 11a Moskva Lingv'a Festival'o, aŭ: kiel mal'bon'o ven'ig'is al pli'bon'o

La kvin'a Lingv'a Festival'o en Velikij Novgorod

KAEST: Avantaĝ'o'j kaj obstakl'o'j de modern'a komunik'ad'o

Rumani'o: Inter'naci'a scienc'a kolokv'o per Esperant'o

Vjetnami'o: Ses'dek jar'o'j sur verd'a ir'voj'o

Mer: Nov'a tradici'o en la Ruslanda ĉef'urb'o

Rezult'o de la skrutini'o por la Senat'o 2017-21

Novembr'e ĉe la Nord'a Mar'o

Ile'i kongres'os en Bus'a'n

Ret: Esperant'ist'o'j kun'ven'os en Ruslanda provinc'o

Konciz'e

Tribun'o

Zamenhof-urb'o sen Zamenhof?

Nov'a ret'ej'o de E@I pri la Manifest'o de Prago

Pri la est'ont'ec'o de La Ond'o de Esperant'o (3)

Mort'is soldat'o de Esperant'o

Deklar'o de UEA okaz'e de la Tag'o de Hom'a'j Rajt'o'j

Arkiv'o

Ced, Unesk'o, kaj la “post'hamburg'a” UEA

Rakont'o el la pas'int'ec'o de Humphrey Tonkin

Kultur'o

Vintr'a'j poem'o'j

Nikolao Hohlov

Kálmán Kalocsay

Eŭgen'o Miĥalski

Hilda Dres'e'n

Vic'a Bel'art'a Rikolt'o

Nov'a libr'o: Fundament'o de la hom'a'j rajt'o'j

Bel'art'a'j Konkurs'o'j de UEA en 2017

Literatur'a Foir'o, 2016, №283

Ricev'it'a'j gazet'o'j

Ni en la ret'o

Mozaik'o

Kenigsberg'a'j klopsoj

La oktobr'a kruc'vort'enigm'o

Pri kiu tem'as?

Sprit'a'j split'o'j kaj preskeraroj El la kolekt'o de reduktoro

La 11a Moskva Lingv'a Festival'o,
aŭ: kiel mal'bon'o ven'ig'is al pli'bon'o

Sprit'a'j split'o'j kaj preskeraroj
El la kolekt'o de reduktoro